хот

Монголоор

Үгийн гарал

Үгийн дуудлага

[xotŏ]

Үндэсний бичиг

ᠬᠣ᠊ᠳ᠋᠊ᠨ
ᠬᠣ᠊ᠳ᠋ᠣ

(хота) малын ~ (хоту) дарийн ~

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

Нэгэн газар барилга байшин цогцлон суурьшсан бөгөөд үйлдвэр, худалдаа, засаг захиргааны байгууллага төвлөрч хүн ам олноор хуран цугларсан газар
Хөдөө газар хэд хэдээрээ хамтран буусан мал сүрэг бүхий айл өрх

II нэр.

Мал, гөрөөсний хэвтэшлэх газар

III нэр.

Хонь малын үр тогтох хэвтэш

IV.

далны хот (далны ясны хамрын хажуу этгээдийн уудам газар), хот сайтай дал (хажуу этгээд нь уудам далны яс).

V нэр.

Цахиур бууны дарь агуулах сав, эвэр буюу булигаар арьс мэтээр хийнэ

VI нэр.

Морины мундаан дээр үлдээсэн дэл.

VII нэр.нутг.аялгуу Ходоод.

VIII.

хот мандал (а.шашин. Буддын шашны ном унших, бясалгал хийх үед бурхны хөргийг залах (байрлуулах) газар; б.ёслолын талбайд барьсан өндөр тавцан).

IX нэр.

Төмөрлөг хайлуулах сав.

X.

XI.

хотны дэрс урга. Түнгэ.

Ойролцоо үг

Нийлмэл үг

хот байгууламж - уран барилга, нийгэм эдийн засаг, ариун цэвэр эрүүл ахуй, барилга техник, байгаль орчныг хамгаалах арга хэмжээг иж бүрнээр хамарсан хотын төлөвлөлт барилгажилтын онол практик

хот орох - хөдөөгөөс төв газар очих, хотод очих

хотын хөдөлгөөний дүрэм - хүн ам шигүү суурьшсан газар мөрдөх ердийн ба авто хөсөг, хүмүүсийн зохицон явах дүрэм, төв газрын замын хөдөлгөөний ба зорчигчийн мөрдөх дүрэм

хотын хүн ам - төвлөрсөн газрын хүн ам

хотын цэцэрлэг - төв газрын ургамалжуулсан амрах, алжаал тайлах газар

нийслэл хот - төрийн дээд эрх мэдэл бүхий байгууллага, засаг төрийн албан байгууллага орших улсын төв хот

хот айл - мал аж ахуй эрхэлсэн хэд хэдэн өрх гэр, малчин ардууд хамтран нүүдэллэж хөдөлмөрөө хоршин мал сүргээ маллах, ашиг шимийг хамтын хүчээр авдаг хөдөлмөр зохион байгуулалтын хэлбэр

хот өрх - нэг хэсэг өрх айл

айл хотны хүмүүс - хөрш зэргэлдээ хүмүүс

хонины хот - хонины хэвтэшлэх газар

хот этэх - нүүдэл буухаас өмнө цас арилгаж хонь, үхрийн хэвтэр бэлтгэх

хот нь харлах - мал нь үхэж, үрэгдэж дуусах

хот нь цайх - айл өрх ядуурч мал сүрэг юу ч үгүй болох

үрийн хот - үр тогтох хэвтэш

хот өвдөх - ходоод өвдөх

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хот нэр. хотны: ~ нохой

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

Орчуулга

Хоршоо үг

хот балгас - эртний төв суурин газар, барилга байшин
хот суурин - хүн ам олноороо суурьшсан, барилга байшин, үйлдвэр, худалдаа, засаг захиргааны байгууллага төвлөрсөн газар
хот тосгон - бага шиг суурин газар
хот ус - айл саахалт
хот хороо - хамтын хөдөлмөрөө нэгтгэн хэд хэдээрээ аж төрөх айл өрх болон тэдгээрийн үхэр малын хашаа хороо
хот саахалт - а.хэд хэдээр хамт буусан өрх айл; б.хот хороо
айл хот - а.гэр орон; б.хөрш, зэргэлдээ
хот хэвтэш - малын хэвтэр бууц
хот хэвтэр - малын хэвтэр бууц
хот цэнэг - дарь агуулах сав, дарь цэнэг
хормой хот - дээл хувцасны хормой

Товчилсон үг

АХБХ Архитектур, Хот Байгуулалтын Хүрээлэн

БХБК Барилга, Хот Байгуулалтын Комисс

БХБЯ Барилга, Хот Байгуулалтын Яам

ЗТБХБЯ Зам Тээвэр, Барилга, Хот Байгуулалтын Яам

НГХХБГ Нийслэлийн Газрын Харилцаа, Хот Байгуулалтын Газар

ХБГХА Хот Байгуулалт, Газрын Харилцааны Алба

ХБГХГ Хот Байгуулалт, Газрын Харилцааны Газар

ХБТГ Хот Байгуулалт, Төлөвлөлтийн Газар

ХТГ Хот Тохижуулах Газар

ХТГЗБ Хот Төлөвлөлт, Газар Зохион Байгуулалт

ХТГЗБА Хот Төлөвлөлт, Газар Зохион Байгуулалтын Алба

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

хот нь харлах - мал нь үхэж, үрэгдэж дуусах~Зун намар нь ган гачигт нэрвэгдэж, отор нүүдэл хийгээд ч олигтой тарга тэвээрэг аваагүй мал нь өвөл хавартаа шуурга, зуданд олноороо үхэж хот нь харлана.

хотонд орсон чоно мэт - хайрлах сэтгэлгүй~Бид гэнэт олсон асар их баялгаа хотонд орсон чоно мэт урагш ачуулж байгаа гэнэ. Эрдэнэтийн зэсийн баяжмал, төмрийн хүдэр, цайр...

хотын боов - хот газрын хүнсний бараа~Хотоос ирсэн гийчин талх авчрахад хотын боов гэж сонирхоцгоон айл хотлоороо амтархан хүртэцгээдэг байсан цаг саяхан.

Хэвшмэл хэлц

Өсөхөө больсон мал

Хот дотроо мөргөлдөх

Өөдлөхөө больсон айл

Гэр дотроо хэрэлдэх

Таван зоосгүй хүн

Хот орж хэрэггүй

Таван ерөөл мэдэхгүй хүн

Хуралд сууж хэрэггүй

Халуун зуураа эвээ хичээ

Хот зуураа малаа хичээ

Хоногийн элчээс

Хот айл бэрхшээдэг

Хот байвал хонодог

Айл байвал өнждөг

Хот болбол дөрвөн их хайстай

Хурим болбол төрийн их ёстой

Хот дүүрэн бол

Хөхүүр дүүрэн

Хошуу харсан ноён хэцүү

Хот эргэсэн чоно хэцүү

Хөдөө гэхлээр хөмсөг

Хот гэхлээр магнай

Худаг ус ойрдоо дээр

Хот ураг холдоо сайн

Хуу тэмээний хөлс

Хот наймаа дээж

Хүүхэд нохойг өмөөрвөл

Хот усандаа багтахгүй

Аман зохиолд орсон нь

хотоо манахад хориулан болоосой - залхууг шоодсон хэллэг

Зүйр үг

Хотны хүйдэс цэвэрлэвэл баян явдаг

Замын чулуу арилгавал жаргалтай явдаг

Тайлбар: а.мал, ахуйгаа сайн арчилбал амьдрал сайжирна; б.олонд тус хийвэл өөрт тус ирнэ