ган
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
- хят. 钢 gāng
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [ǧaŋ]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠭᠠᠠ᠊ᠢ᠊ᠡ᠋
ᠭᠠ᠊ᠨ
- (ганг)
Үгийн утга[засварлах]
- I нэр.
- Мөнгөлөг цайвар өнгөтэй хатуу төмөрлөг
- шилж. Хатуу, бат, тэсвэртэй
- II нэр.
- Шингэн юм агуулах том сав, хувин
- III нэр.
- Бороо ус ховордсоноос өвс, ургамал хатаж хэт хуурайших гамшиг
- IV нэр.
- Дотор нь арьс шир хийж идээлэхэд зориулж, тусгайлан исгэж найруулсан шингэн
- V.
- ган ган чимээ. (нохойн дуугарах дуу чимээ)
- VI.
- ган гун хорш. (хээрийн галуу ганганан гунганан дуугарах дуу).
- VII.
- ган цав хорш. (ан цав).
- VIII.
- ган чан хорш. (алтан хөөрөг хөгжмийн дуугарах дуу), ган гин хорш
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- ган татах - төмөрлөг эдлэлд ган суулгах
- ган хайлах - ганг хайлмал байдалтай болгох
- ган зам - төмөр зам
- ган илд - гангаар хийсэн илд
- ган сэлэм - хатан сэлэм
- зэвэрдэггүй ган - зэвэнд тэсвэртэй ган
- ган зориг - хатан зориг
- ган цоорох - усны том сав цоорох
- гантай ус - том савтай ус
- ган болох - ус бороо ховор болж өвс ургамал хатах
- ган тайлах - хур орох, газрын хөрсөнд чийг өгөх
- арьс шир идээлэх ган - арьс шир идээлэх шингэн
- ган ган хийх - гангинах дуу чимээ гарах
- нохой ган ган хийх - нохой гангинах
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
ган I.нэр. шилж. (бат хатуу) ~ бат II.(том сав) усны ~ III.(гамшиг) ~ гачиг/зуд хорш., гангийн, ганг, ганд, гангаас, гангаар
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
- ган болд - ган төмөр
- ган төмөр - маш сайн хатаасан төмөр
- ган гачиг - ус чийггүй хуурай халуун болж, амьдрал гачигдах нь
- ган зуд - цаг агаарын таагүй нөхцлийн улмаас бэлчээр хомсдох байгалийн гамшиг
- ган халуун - хуурай халуун
- ган гун - хээрийн галуу ганганан гунганан дуугарах дуу
- ган цав - ан цав
- ган чан - алтан хөөрөг хөгжмийн дуугарах дуу
- ган гин - алтан хөөрөг, хас туурга хөгжим цохих дуу
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- ганц үг ган хийхгүй - огт дуу гарахгүй байх
- ган хийх нохойгүй, газар гишгэх малгүй - үгээгүй ядуу
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Ван буураад
- Ган цоорох
- Ган болж
- газар дэлхий хатах
- Гайхал болж
- гал усаар уруудах (урсах)
- Ган боловч хатуутай зөөлөнтэй
- Гавьяа боловч ихтэй багатай
- Ган болоход булгийн сайн мэдэгдэх
- Гай болоход нөхрийн сайн мэдэгдэх
- Ган болоход булгийн сайн нь мэдэгдэнэ
- Гай болоход нөхрийн сайныг танина
- Ган ганц бие
- Ганц толгой
- Ган гэгч төмрийн охь
- Гал гэгч илчийн охь
- Ган жилийн хурын үүл
- Гарсан даруйгаа замхарна
- Ган ихэдвэл хужир хөөрнө
- Гашуун ихэдвэл нүд хорсоно
- Ган мухраас биш
- Газар мухаргүй
- Ган мэт хатуу хүн боловч
- Гал мэт хуулиар номхорно
- Ган сайтай хутга даах нь сайн
- Гал сайтай тогоо буцлах нь сайн
- Ган сумыг газар хаядаггүй
- Хөх сумыг хөсөр хаядаггүй (мэргэн)
- Ган төмөр боловч галын аясыг дагадаг
- Ганга мөрөн боловч газрын аясыг дагадаг
- Ган төмөр гарт ширүүн
- Галзуу эр эмдээ ширүүн
- Ган төмөр зэврэвч хэрэгтэй
- Гавьяатай хүн өтлөвч хүндтэй
- Ган төмөр өргөвч хүндтэй
- Гавьяатай хүн өтлөвч хүндтэй
- Ган халуун ч бол гал хэрэгтэй
- Газар хар ч бол зам хэрэгтэй
- Ган хийх мөнгөгүй
- Ян хийх чимэггүй (зүүлэггүй)
- Ган хийх нохойгүй
- Газар гишгэх малгүй
- Ган хутганы ир дээгүүр
- Галт сумны сүр дундуур
- Ган хэтийдвэл эмтэрдэг
- Гажиг ахадвал элтэрдэг
- Гар нэгэнт тэнийвэл
- Ган хийх хэрэггүй
- Дотоод хоёр хөлтөнд
- Томуу дагшуургүй
- Гадаад дөрвөн хөлтөнд
- Ган зудгүй амар сайхан
- Зүрх хэдий хатан боловч уран үгэнд уярдаг
- Ган хэдий хатуу боловч галын дөлөнд уярдаг
Аман зохиолд орсон нь[засварлах]
Зүйр үг[засварлах]
- Гангаа барсан хэт
- Газраа барсан хүн
Тайлбар: а.нөхөр ханьгүй, танил талгүй хүн; б.нэр нүүрээ бараад орох газаргүй болсон хүн; в.ямар ч хэрэгцээгүй болсон зүйл
Цэцэн үг[засварлах]
- Ган төмөр зэврэвч хүндтэй
- Гавьяат хүн өтлөвч хүндтэй
Тайлбар: олонд нэртэй сайн явсан хүн хэзээ ч нэр хүндээ алдахгүй
- Ган болоход булгийн сайн нь мэдэгдэнэ
- Гай болоход нөхрийн сайн нь танигдана
Тайлбар: хатуу хэцүү цагт хүний чанар танигдана
- Ган ихэдвэл хужир хөхрөх
- Гашуун ихэдвэл нүд хорсох
Тайлбар: муу зүйл туйлдаа хүрвэл хор хөнөөл нь их болно