үүд
харуул
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [ь:də]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠡᠬᠥᠳ᠋᠊ᠨ
- (эгүдэ)
Үгийн утга[засварлах]
- нэр.
- Орох гарах хаалга
- Хаалга хавийн газар;
- Тулд, санаанаас
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- үүд гажих - үүд хааж болохгүй болох
- үүд нээх - а.хаалга онгойлгох; б.шилж. эх үүсвэрийг нь тавих
- үүд савах - а.үүд хүчтэй хаах; б.шилж. ихэд уурлах
- үүдний жижүүр - хаалганы хажууд сууж орох, гарах хүмүүсийг шалган нэвтрүүлдэг хүн
- үүдний өлгүүр - орж, гарах хүмүүсийн хувцсыг өлгөх өлгүүр
- үүдний өрөө - гарч, орох хаалга байх өрөө
- үүдний саравч - нар, салхи, борооноос хамгаалсан үүдэнд байх саравч
- эрх чөлөөний үүд - эрх чөлөөний эхлэл
- тус болохын үүднээс - тус болохын тулд, тус болох санаанаас
- сануулахын үүднээс - санаа авахуулан тулд
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
үүд нэр. үүдний: ~ний өрөө, Замын Үүд, үүдийн, үүдээс
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
- үүд сүв - орох, гарах газар
- үүд хаалга - байшин барилга болон гэрийн орж гарах зүйл
- үүд хавтас - хаалга
- өрх үүд - гэрийн тооно халхлах эсгий болон гэрийн орж гарах хэсэг) *үүдэн хоймрын зайд - тун ойрхон
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- үүдэн хоймрын зайд - тун ойрхон
- үүд нээгдэх - эх үүсвэр тавигдах
- үүд нээх - (бич.) эх үүсвэрийг тавих:
- ~Хэдийнээс чөлөөт амьдралыг хүсэгч - '
- Хээр талын зоригт монголчууд - '
- Үүрдийн жаргалын үүдийг нээж - '
- Үргэлж баясахын дууг эгшиглүүлэв - '
- (Ц.Дамдинсүрэн, Монгол ардын үнэн удирдагч). - '
- үүд өрх онгойх - айл гэр болох, гэрлэх~Үүд өрх онгойсон цагаас нь аваад ороогүй гэр бас байна. Янсан ага Пэлжид гуайнх яаж байдаг бол? (Содном, Нарны доор).
- үүдтэй өрхтэй бүхнийг дугуйлах - орж болох бүхнийг гүйцээх, бүх айлаар ороод гарсан байх~Айл амьтны нэр ус андахгүй, үүдтэй өрхтэй бүхнийг дугуйлсан хүн шүү дээ. Лавлах 1950 л гэсэн үг дээ гэж цаашлуулан хэлэв.
- үүдэн гэр - янханы газар~Шагдар, Вангийн энэ үгийг сонсоод уйлахаа зогсож хангинатал инээгээд
- үүдэн хоймрын зайд - тун ойрхон~Сум нь үүдэн хоймрын зайд туслаа. Мэргэн харваач болно гэж хүүдээ урам өглөө.
- ↑ нохойны үүдгүй
- ↑ ангийн үүдтэй
- ↑ тугалын арьсаар тооноо бүтээж, үхрийн арьсаар үүдээ бөглөх
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Галуу сахисан хэрээ усанд унадаг
- Үүд алдалж зогсвол гарз гардаг
- Үүд манах хүүтэй
- Ураг тэлэх хүүхэнтэй
- Үүд муутын хоймор бүү суу
- Эх муутын охинд бүү ор
- Үүд нь муу бол хоймор нь бүү суу
- Удам нь муу бол охиныг нь бүү ав
- Үүд сайтын удам сайн
- Өрх сайтын өглөг сайн
- Үүд сайтын удам
- Өрх сайтын судар
- Үүд өрх сахих хүүтэй
- Ураг төрөл тэлэх хүүхэнтэй
- Үүл ихт бороогүй
- Үүд сайт ховгүй
- Үхэр цөхрөхөд тугал муу төрнө
- Үүд муудахад хүү муу төрнө
- Эх муутын хүүхнийг битгий ав
- Үүд муутын хойморт битгий суу
Аман зохиолд орсон нь[засварлах]
Зүйр үг[засварлах]
- Орох үүдээ олоод
- Гарах үүдээ бүү март
Тайлбар: хүний тусыг бүү март
- Үүднээсээ холдож үзээгүй
- Үнээнийхээ сүүлнээс салж үзээгүй
Тайлбар: эрдэм номгүй, газар мэдэхгүй