Үлгэр үг
Үлгэр үг
[засварлах]ХАР (I) тэмдэг нэр
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- Ха язгуур нь арга шинжит аугаа бөгөөд чанд, хүчтэй чанарт саланги тусгаар байдалт гэсэн үндсэн утгатай.
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷ ᠠ qar-a (хар-а)
Үгийн утга
[засварлах]Хар өнгө
- тэмдэг нэр.
- Цагааны эсрэг өнгө
- Муу, сөрөг
- Хүнд хүчир
- Хир буртаг
- Яг, маш, тун (хар борооноор
- Хардах, сэрдэх байдал
- Хэтэрхий муу санаа, хорон санаа
- шилж. Төрийн, шашны биш, энгийн
- шилж. Ганц, өөрийн, хувь (хар амь)
- шилж. Хольцгүй, дан (хар архи)
- шилж. Өөрийн бус, гадны (хар элэгтэн)
- шилж. Гяндан (хар гэр)
- шилж. Эзгүй, орхигдсон (хар нутаг)
- шилж. Аюулт, хөнөөлт (хар салхи)
Нийлмэл үг
[засварлах]- хар ногоон - ногоон өнгөнд хар өнгө холилдсон нь
- хар хүрэн - гүн хүрэн өнгө
- хар араа - малын ус, өвс, эрдэс тэжээлд фтор илүүдэж араа, үүдэн шүд хар, бор өнгийн толботой болж харлах малын эрдэс солилцооны өвчин
- хар байван - нэгэн зүйл хужир
- хар бор - харавтар будагт бяцхан цайвар өнгө хольцолдсоныг нь
- хар газар - цасгүй газар
- хар гурил - хөх тарианы гурил
- хар гэр - а.ядуу бор гэр; б.шилж. шорон
Хоршоо үг
[засварлах]- хар бараан - а.хар өнгө нь дийлсэн; б.гэгээлэг, өнгөлөг шинж чанар дутмаг байдал
- хар бор - а.хар өнгөнд цайвар өнгө хольцолдсон нь; б.эгэл боргил, хатуу хөтүү
- хар цагаан - а.харилцан эсрэг тэсрэг хоёр өнгө; б.сайн муу
- хар даг - хир буртаг
Ойролцоо үг
[засварлах]- бараан
Эсрэг үг
[засварлах]- цагаан
ХАР (II) үйл үг
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- харах хэмээх үйл үгийн үндэс
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷᠠ qara (хара)
Үгийн утга
[засварлах]- үйл. харах
- Нүдээр үзэх үйл(үүнийг хар)
- Олж мэдэх үйл(алдаагаа хар, өө сэв хар)
- Горьдох, найдах, түших (хүний царай хар)
- Гүйлгэн унших (сонин хар)
- Хүн, амьтныг асрах, тэжээх (харж асрах)
- Гэр орон, бараа саваа сахих (гэрээ хар)
- Бэлэнчлэх (хүний гар хар)
- Өөрийн ашиг тусыг хичээх (ая тал хар)
- Хандах, зүглэх, чиглэх (буруу хар, цонх руу хар)
- Сайрхах, шоолох (үүнийг хар аа!)
ХАР (III) тэмдэг нэр
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- хардах хэмээх үйл үгийн үндэс
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷ qar (хар)
Үгийн утга
[засварлах]- тэм.
- Хардах, сэрдэх байдал
Нийлмэл үг
[засварлах]- хар авах - муу санах, сэжиглэх
- хар буух - харамсан гэмших, хайран юм гэж сэтгэл гутрах, гутрангуй сэтгэл төрөх
Хоршоо үг
[засварлах]- хар сэр - хардах санаа
- хар буруу - муу, үл итгэх
- хар хор - атаархуу сэтгэл, бусдын сайнд хорссон буюу хэтэрхий хартай сэтгэл
ХАР (IV) сул үг
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- Ха язгуур нь хүчтэй чанарт гэсэн утгатай, чанга дуу чимээг дуурайх үг
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷ qar (хар)
Үгийн утга
[засварлах]- сул үг.
- Дуу, авиа дуурайх үг
Нийлмэл үг
[засварлах]- хар хар хийх - хатуу юмны унах, хавирахад чимээ гарах
- хар хүр хийх - нохойн довтлон дайрах, хуцан ухасхийх
- хар яр хийх - а.хатуу зүйл хавиралдах; б.хэрэлдэх янз байдал гаргах
ХАР (V) үйл үг
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- Ха язгуур нь арга шинжит аугаа бөгөөд чанд, хүчтэй чанарт гэсэн үндсэн утгатай.
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷᠤ qaru (хар)
Үгийн утга
[засварлах]- үйл.
- шүүрдэх, самардах
~ ХАР (VI) хоршоо үг
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]- Ха язгуур нь саланги тусгаар байдалт гэсэн үндсэн утгатай.
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [xar]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠬᠠᠷ qar (хар)
Үгийн утга
[засварлах]- хоршоо.
- нэр үгтэй хоршиж тухайн зүйл ба бусад юм гэсэн утгыг илтгэнэ.