учир

Wiktionary-с

Монголоор[засварлах]

Үгийн гарал[засварлах]

Үгийн дуудлага[засварлах]

[uʧir]

Үндэсний бичиг[засварлах]

ᠡᠣ᠊ᠴ᠊ᠢ᠊᠊ᠷ


(учир)

Галиглах зарчим

Үгийн утга[засварлах]

I нэр.
  1. Хэрэг явдлын уг үүсгэл, шалтгаан, байдал
  2. Тул
  3. Ёс, ёсзүй
  4. Хэрэг явдлын утга агуулга
II нэр.
  1. Тавилан, хувь, учрал, ерөөл

Ойролцоо үг

Нийлмэл үг[засварлах]

учир мэдэх - а.юмны шалтгааныг мэдэх, юм мэдэх, юм ойлгох; б.шилж. хуйвалдах
учир мэдэхгүй - а.юм мэдэхгүй, мэдлэг муутай; б.хэрэг явдлын шалтгаан байдлыг мэдэх хэмжээнд хүрээгүй, бага балчир
учир мэдэхтэй болох - хэрэг явдлын шалтгаан байдлыг ойлгох хэмжээнд хүрсэн
учир нь олдох - а.шалтгаан нь олдох; б.хэрэг явдлын мөн чанар олдох
учир иймд - байдал иймд
учир ургуулах - а.хэрэг тарих; б.хоёр хүн бие биедээ сайн болох
учир шалтгааны ухаан ш.у. - сэтгэхүйн хууль болон түүний хэлбэрийн тухай шинжлэх ухаан, логик
учраа олох - а.эв зүйгээ олох, нэг нэгнийгээ ойлгож эвээ олох; б.эзнээ олох, эд юм эзэнтэй болох
учраа хэлэх - байгаа байдлаа хэлэх
ийм учир - ийм тул
тийм учир - тийм тул
хэлсэн үгний уч-рыг олохгүй байх - хэлсэн үгний утга агуулгыг ойлгохгүй байх
уулзах учир - уулзах хувь ерөөл, уулзах тавилан

Зөв бичихзүй[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

у|чир нэр. ~ мэдэхгүй (тул) тийм ~ (ёс) ~ зүй хорш.(а.юмс үзэгдлийн жам ёс; б.логик) (утга агуулга) хэлсэн үгний учрыг олохгүй байх II.(учрал) уулзах ~тай байх, учрыг, учирт, учраас

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]


Орчуулга[засварлах]

Хоршоо үг[засварлах]

Товчилсон үг[засварлах]

Хэлц үг[засварлах]

Өвөрмөц хэлц[засварлах]

учрыг нь олох - алах~Ажлыг нь дуусгаад, наад хоёр залуугийнхаа учрыг нь олоорой.
учрыг нь олж, хужрыг тунгаах - аливаа юмны учир зүйг нарийн нягталж үзэх, юманд нягт нямбай хандах~Та нар загнах балбахаа яарах хэрэггүй, учрыг олж хужрыг тунгааж хэлж өг (С.Удвал, Их хувь заяа).

Хэвшмэл хэлц[засварлах]

Өвсөн гэрийн өмнө өнгөтэй дэн хэрэггүй
Учир мэдэхгүй хүнд үнэн үг хэрэггүй
Улаан нялх хүүхэд уйлахаараа айлгана
Учир мэдэхгүй ноён уурлахаараа айлгана
Ургаа мод үндэстэй
Учир явдал шалтгаантай
Ургамал хэдий нарийн боловч нахиагаа даадаг
Учир хэдий нарийн боловч утгаа даадаг
Ус гүн гэж гатлахаас бүү ай
Учир бэрх гэж давахаас бүү ай
Ус ирэхээс өмнө сувгаа зас
Учир ирэхээс өмнө замаа зас
Ус ирэхээс урьд сувгаа малт
Учир гарахаас урьд аргаа бэлд
Ус уухгүй үхрийн толгойг бүү дар
Учир мэдэхгүй хүний толгойг бүү илбэ
Утас зүүгээ дагадаг
Учир зүйгээ дагадаг
Уур хэдий их боловч
Цээжээ дэлбэлдэггүй
Учир хэдий их боловч
Үйлийг дуусгадаггүй
Ухаан жолоогүй
Учир начиргүй
Учир зүйг мэдвэл мэргэн
Ухаан сургаал бүрдвэл цэцэн
Учир мэдэхгүй ноён болохоор
Учир мэдэх боол бол
Учир мэдэхгүй хүнд сургаал хэлэх
Ургацгүй газарт тариа хайсантай адил
Учир мэдэхгүй хүнд үг бүү хэл
Ус уухгүй үхэрт ховоо бүү хөдөлгө
Учир мэдэхгүй хүнд
Ууц бүү гарга
Учир мэдэхгүй хүнд үг хайран
Үнэр мэдэхгүй хамарт сан хайран
Учир хэдий багахан боловч
Учрал нь маш их гайхамшигтай
Учир эс мэдэх ноён болохоор
Учир мэдэх боол болсон нь дээр
Учиртай цагт эд малаа зарж ядагч баянаас
Учир явдал тохиолдуулан явагч үгээгүй бүр дээр
Хэт нутаг хаана вэ
Хэрэг зориг хэнд вэ
Унаган нутаг хаана вэ
Учир зориг хэнд вэ
Юм болгон учиртай
Учир бүхэн утгатай

Аман зохиолд орсон нь[засварлах]

Зүйр үг[засварлах]

Учрыг нь олж хужрыг нь тунгаах
Мөчрийг нь олж мөчийг нь тоолох

Тайлбар: үнэн мөнийг нь олох

Юманд учир бий
Модонд мөчир бий

Тайлбар: юм заавал учир шалтгаантай байдаг

Цэцэн үг[засварлах]

Учир мэдэж уяа тайлах

Тайлбар: бодолтой хөдлөх