түрүү
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [tьrь:]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠬᠥᠣ
- (түрүгүү)
Үгийн утга[засварлах]
- I нэр.
- Тарианы мөхлөгтсөн үзүүр
- II дай.
- Саяхан, тун саявтар, урдхан
- Урд өмнө, өмнөхөн, урьдхан
- III нэр.
- Толгой, тэргүүн, орой
- шилж. Тэргүүн, магнай
- Ургамлын жижиг толгой
- IV.
- хөх түрүү шавж. Ялаатай адил боловч биеэр том, шумуулын адил хүний цусаар хооллодог нэг зүйл шавж.
- V.
- түрүү булчирхай биезүй. (эрэгтэй хүний сүнгийн булчирхай).
- VI.
- тэнэг түрүү (малын хошногоны бүдүүн үзүүр, алганагийн орчим газар).
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- тариан түрүү - тарианы үзүүр хэсэг
- түрүү байсан - саяхан байсан, өмнөхөн байсан
- түрүү ирсэн - саяхан ирсэн
- түрүү буцсан - саяхан буцсан
- үүний түрүү - үүний урьдхан
- аль түрүү - хэдийнээ
- үүний түрүү - үүний өмнө
- түрүүнд яваа - урд яваа, эхэнд яваа
- гол түрүү - тэргүүн хэсэг
- хулгайн түрүү - хулгайч нарын ахлагч
- түрүү сүүлгүй - эхлэл төгсгөлгүй
- толгой түрүү өвдөх - толгой өвдөх
- түрүү хэлбэрт баг цэцэг урга. - бариулгүй цэцэгнүүд нь гол тэнхлэг дээрээ шууд ургадаг баг цэцгийн нэг зүйл
- түрүү авах - уралдаан тэмцээнд манлайлах, түрүүлэх
- түрүү морь - а.түрүүнд явах морь, б.түрүүлсэн морь
- бөхийн түрүү магнай - бөхийн манлайлагч
- үзүүр түрүү - бөхийн барилдаанд тунаж үлдсэн хоёр бөх
- уулын түрүү - уулын орой
- цэцгийн түрүү - цэцгийн жижиг толгой
- дэрсний түрүү - дэрсний жижиг толгой
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
тү|рүү нэр. цэцгийн ~, түрүүний, түрүүнд
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- түрүү авах - түрүүлэх, тэргүүлэх~Энэ бор даага бол улсын баяр наадамд олон удаа түрүү авсан шарга азаргын угшлын даага байгаа юм даа.
- түрүүний бөөс малгайд гарах - даврах~Түрүүний бөөс малгайд гарна гэгчээр юм болж байна (Ц.Уламбаяр, Зовлон жаргал).
- түрүүлж дуугарсан хөхөөний ам хөлдөх - аливаа зүйлд бодлогогүй, хөнгөн хийсвэр хандаж дуугарсан хүн буруудах~Харин ая дагийг нь олж ярихгүй бол түрүүлж дуугарсан хөхөөний ам хөлддөг шүү (“Цог” сэтгүүл).
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Сүүлд ургасан эвэр
- Түрүү ургасан чихнээс урт
- Түргэн хийсэн
- Түрүү эвдрэх
- Түрүү болсон нь түүхий байдаг
- Түрүү ирсэн нь эшгүй байдаг
- Түрүү гарсан чихнээс
- Сүүлийн ургасан эвэр
- Түрүү гарсан чихнээс
- Сүүлд гарсан эвэр хатуу
- Түрүү дуугарсан хөхөөний
- Түүш нь хага хөлдөнө
- Түрүү ихт төрийн түшиг
- Таваг ихт тэрэгний түшиг
- Түрүү морь сандрахгүй бол
- Адуун сүрэг самуурахгүй
- Түрүү нь хаашаагаа бол
- Дорой нь тийшээ
- Түрүү нь ямар бол
- Туруу нь тийм
- Түрүү нь ямар бол
- Туурай нь тийм
- Цуяг нь ямар бол
- Балин нь тийм
Аман зохиолд орсон нь[засварлах]
Зүйр үг[засварлах]
- Борооны түрүүнд шороо
- Боохойн түрүүнд хэрээ
Тайлбар: хийхээсээ илүү сүржигнэх, сүр бадруулах
- Түрүүнд дуугарсан хөхөөний ам хөлдөх
Тайлбар: тэвчээргүй зан гаргах, бодлогогүй ярих, хийх
- Түрүү гарсан чихнээс
- Сүүлд ургасан эвэр урт
Тайлбар: бага залуу гэж басах хэрэггүй