магнай
Монголоор
[засварлах]===Үгийн гарал
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [magnai]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ
- (мангнаи)
Үгийн утга
[засварлах]- нэр.
- хүндэт. Зулайнаас дооших, хөмсөгнөөс дээших нүүрний хэсэг; духны хүндэтгэл нэр
- Тэргүүн, манлай
Утга зохиолын жишээ
[засварлах]- Миний хэнз хурга, магнай халзан зурвастай. Д.Нацагдорж. Бүрэн түүвэр.,
- Атираа суусан магнай нь улам үрчийн, ямар нэгэн юманд сэтгэл зовсон байдал ил байлаа. П.Хорлоо. Багш.,
- Өчүүхэн намайг их хэрэгт итгэсэнд магнай тэнүүн болж, ганцхан сайхны ерөөл тавьж явна гэж дахин хэлээрэй. C.Удвал. Их хувь заяа.,
- Зуун цагаан тэмээний магнай түрүүнд нь явуул… С.Дашдооров. Өнчин цагаан ботго.,
Ойролцоо үг
[засварлах]Нийлмэл үг
[засварлах]- магнай нь үрчийх - духны арьсаа атируулах
- магнайдаа хүргэх - эрхэмлэвэл зохих зүйлийг дээдлэн духандаа хүргэх
- өргөн магнайтай - дух том талбиун
- бөхийн магнай - цолныхоо эрэмбээр хамгийн түрүүнд гарах бөх
- баярын магнай - түрүү магнай
- түрүү магнай - уралдаанд түрүүлсэн морь
- барууны магнай ахлах - олборлолтын ээлжний тэсэлгээг ахлах хүн
Зөв бичихзүй
[засварлах]Кирил бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]маг|най нэр. *~ нь тэнийх (баярлах) (тэргүүн) баярын/түрүү ~, магнайн, магнайд, магнайгаас
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠶᠢ᠊ᠨ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠳ᠋ᠣ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠡᠴ᠊᠊ᠨ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠲ᠋ᠠ᠊ᠢ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠮᠠᠠᢉᠨ᠋ᠠ᠊ᠢ ᠪᠡ᠊ᠨ
- /~н /~д /~г /~аас /~аар /~тай /~ руу /~аа
Орчуулга
[засварлах]Хоршоо үг
[засварлах]Товчилсон үг
[засварлах]Хэлц үг
[засварлах]Өвөрмөц хэлц
[засварлах]- магнай авах - духан дээр нь няслах
- магнай нь тэнийх - баярлах
- магнай тэнүүн - сэтгэл хангалуун, баяртай байх
- магнай хагартал баярлах - ихэд баярлах
- магнайдаа тоосгүй - уралдаан тэмцээнд түрүүлэх, нэгд орох
- магнай/дух/цох авах - тоглоомоор цохон дээр нь няслах, цохдох~Би тоглоод хожсон учир бүгдээс нь магнай аваад... баахан бах ханаж байгаа юм биш үү.
- магнай тэнийтэл [баярлах] - тун их~Шударга шулуун л амьдарна гэж чи нэг насаараа ярилаа. Бас үнэнийг эрж багагүй урт замаар улс орон хэслээ. Хаана байна? Далан хавар үзэхдээ ганц гүйцэд цадаж, магнай тэнийтлээ баярласангүй (Д.Наваансүрэн, Минжийн Хангай).
- магнай тэнийх/тэнүүн - сэтгэл баясаж дотор их л уужрах~Болдын магнай тэнийж, олон хоньд нь нам гүм болоход түүнийг тосъё гэж яаран ташуурыг тулан босмогц ар талаас гэнэт буугийн тасхийн дараагаар хоёр удаа дуугарахад... (Д.Нацагдорж, Үзэгдээгүй юм). ~Аав нь юугаа мэдэх вэ? Илгээлт сайхан шүү дээ. Тийм их сонирхолтой юм бол эчнээгээр сурна биз дээ гэсэн хариуг нь сонсоод Баатар магнай тэнийн баярлав (Д.Энхболд, Соёо). ~Надад Хүрээнээс тун яаралтай зайлан гарч Сүхбаатар дээр очиж намын үйл хэрэгт үхтэлээ зүтгэхээс өөр аргагүй явдал тохиолдов гэхэд Палам ч магнай тэнийн баярлаж бичгээ шинээр дугтуйлав (Д.Намдаг, Цаг төрийн үймээн).
- магнайгаа хагартал [баярлах] - баяр бахдал их л өөрийн сэтгэлд багтан ядан~Магсаржав “дайсан бол хаанаас халуун зэвсэг бэлэглэх вэ” гэж бодож магнай хагартлаа баярлаж байна гэнэ (С.Удвал, Их хувь заяа). ~Ингэхдээ зүгээр ч нэг хашир ухаанаас нь юүлээд байхгүй ус түлшийг нь залгуулж, морь малыг нь ойртуулан, тэмээ хомнож, тэн татан ачаа хөсгийг хөдөлгөнө. Хоёр хөгшин түүнд нь харин ч нэг магнайгаа хагартал баярлана даа (С.Пүрэв, Цагаан дэрсний намаржаа).
- магнайдаа тоосгүй - уралдаан тэмцээнд түрүүлэх, нэгд орох~Миний хүрэн морь чинь магнайдаа тоосгүй л орж ирдэг хүлэг шүү дээ.
- ↑ баярын магнай
- ↑ бөхийн баярын магнай
- ↑ түрүү магнай
Хэвшмэл хэлц
[засварлах]- Магтсан охин
- Магнай баастана
- Малгай дарсан хожгор
- Магнай халзангаа элэглэнэ
- Мэдэлгүй хүнээр мэйрэн битгий тавь
- Магнай халзан ишгээр ухна битгий тавь
Аман зохиолд орсон нь
[засварлах]Зүйр үг
[засварлах]- Магнайн хөлсөө улдаа түрхэж
- Улны хөлсөө магнайдаа түрхэх
Тайлбар: хөлс хүчээ шавхан ажиллах
- Эр хүн хэдий баярлавч магнай үл хагарах
- Эмээлт морь хэдий таргалавч арьс үл язрах
Тайлбар: юманд хязгаар байдаг
- Мал гэхэд яс нь хавтайж
- Мах гэхэд магнай нь тэнийх
Тайлбар: ажил хийхээс бэргэж бэлэн юманд дурлах