Jump to content

сул

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[sul]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠰᠣ᠊᠊ᠯ᠊ᠨ
(сула)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
I тэм.
  1. Чанга гэдгийн эсрэг утга; сул бүслэх (чанга биш бүс ороох
  2. Бэхлэгдээгүй, задгай, түгжээгүй, уяагүй
  3. Хоосон, хөндий, дотроо юмгүй
  4. Хэрэглэж эдлээгүй, чөлөөтэй; морио сул тавих (морио уяж чөдөрлөлгүй орхих), сул зогсох (ямар нэг дүрэм журамд баригдалгүй чөлөөтэй зогсох), сул гар (юм барьж атгаагүй, юм хийгээгүй чөлөөтэй гар), сул гэр (хүн амьдардаггүй гэр), сул сандал (хүн суугаагүй сандал), сул ширээ (хүн суугаагүй, хоосон ширээ), сул газар (а.хүн эзэмшээгүй газар; б.тариа ногоо тариагүй газар), сул цаг (ажилгүй, чөлөөтэй цаг), дэл сул хорш. (хэрэгцээ багатай, үнэ цэнэгүй юм), сул задгай хорш
  5. Тодорхой албан тушаалгүй, ажил эрхлээгүй
  6. Аяархан, нам, дорой, чадал муутай
  7. Барагтай, муу
  8. Эзэнгүй алдуул
  9. Амтгүй, усавхи; сул дарс (амт сулхан дарс), сул архи (усавхи амттай, ус шиг архи), сул хэрэгт цагийг барахын оронд судар бичгээс мэдлэг шүүх нь дээр цэцэн. (эрдэм ном сурах нь нэн чухал
  10. Хямд; сул авах (а.хямдаар авах; б.зүгээр авах), сул өгөх (хямдхан худалдах, зүгээр өгөх), сул зарах (а.үнэ хямд өгөх; б.мөнгө зэргийг ойр зуурынхаа хэрэглээнд бага сага зарцуулах), сул алба хуучир. (найман зуу хүрэхгүй шар цайны алба
  11. Нягт нямбай бус, үрэлгэн, хамаа намаагүй байдал
  12. Чалчаа, задгай яриатай; сул амтай (а.болсон болоогүй юм байнга ярьж явдаг чалчаа хүн; б.шилж. хүний нууцыг хадгалж чаддаггүй задгай яриатай хүн), сул яриа (а.аядуу намдуу яриа; б.дэмий яриа, хов;), сул яриа дэлгэх (аар саар, дэмий юм ярих
II.
  1. сал сул хорш. (а.хөнгөн хуумгай, салан задгай; б.эрээ цээргүй, хээгүй).

Ойролцоо үг

[засварлах]

Нийлмэл үг

[засварлах]
үүдээ сул орхих - үүдээ оньсолж цоожлолгүй задгай орхих
сул асгарах - ямар нэгэн саад болох хаалт, хашилтгүй шууд унжих, унах
сул асгах - ямар нэгэн зүйлийг хайрцаг сав зэрэгт хийлгүй задгай асгах
сул тавих - уяж боож, барьж, оосорлолгүй орхих, зоргоор нь орхих
сул чулуу - ямар нэгэн зүйлд наалдаж, автаагүй чулуу
сул авдар - хоосон авдар
сул байр - тавилга хогшилгүй хоосон байр
сул хуудас - а.бичиг, зураггүй хоосон хуудас; б.тамгагүй баримт
сул тамга хуучир. - бөглөөгүй, цагаан хуудас
сул байх - чөлөөтэй байх
сул хүн - эрхэлсэн алба ажил, сургууль номгүй хүн
сул орон тоо - хүн авч ажиллуулаагүй цалин хөлс нь бэлэн байгаа ажлын орон тоо
сул суух - а.ажил хийлгүй зүгээр суух; б.тэтгэвэртээ гарах
сул биетэй - тэнхээ муутай, чадалгүй, өвчтэй
тамир сул - чадал муутай, улбагар
ажлын сул тал - ажлын доголдолтой тал
сул дүн - хангалтгүй дүн
сул зохиол - сонирхолгүй муухан зохиол
сул мал - хариулсан эзэнгүй мал
гар сул - а.аривлан хэмнэхийг мэддэггүй үрэлгэн; б.өглөгч, харамч биш
сул мөнгө - ашиг болж орж ирсэн мөнгө
сул үг - а.биеэ даасан утгагүй, өгүүлбэрт үгийн өмнө хойно орж, утгыг илрүүлэх үгийн ай; б.бичиг зохиолыг нуршуу болгосон илүү үг

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

сул тэм.. сулавтар

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠰᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍ᠪᠳ᠋ᠣ᠊᠊ᠷ
ᠰᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ
ᠰᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠰᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ

/~втар /~дуу /~дуухан /~хан

Орчуулга

[засварлах]

Хоршоо үг

[засварлах]
  • дэл сул - хэрэгцээ багатай, үнэ цэнэгүй юм
  • сул задгай - а.чөлөөтэй; б.эмх замбараагүй
  • сул чөлөөтэй - ажил төрөлд баригдаж хавчигдаагүй, ямар нэг хэв журамд автаагүй байдал
  • сул амар - эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, чөлөөтэй
  • сул дорой - тэнхээ тамир муутэй үлбэгэр
  • сал сул - а.хөнгөн хуумгай, салан задгай; б.эрээ цээргүй, хээгүй

Эсрэг үг

[засварлах]
#чанга

Товчилсон үг

[засварлах]
МХСХИН Монголын Хараагүй, Сул Хараатай Иргэдийн Нийгэмлэг

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
сул орхисон сур, дэмий орхисон дээс болох - захиргаагүй болох
сул гартай - өглөгч~Хүнээр гуйлгуулж гувшуулж чаддаггүй. Шууд л май гээд өгчихдөг сул гартай хүн байгаа юм.
сул орхисон сур, дэмий орхисон дээс болох - захиргаагүй болох~Нутгийнхан нь үзэхээ байсан түүнд хамаатан садан ч гэж байхгүй. Сул орхисон сур, дэмий орхисон дээс болсон доо хөөрхий.
↑ ам сул
↑ ам сулгүй
↑ аманд сул орж ирэх
↑ гар сул
↑ өвөр сул
↑ энгэр сул

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Дэмий хаясан дээс биш
Сул хаясан сур биш
Зүгээр суухаараа зүлгэж суу
Амар суухаараа ажиллаж суу
Сул суухаараа суралцаж суу
Сул үг сурлагад нэмэргүй
Сувдаг сэтгэл амьдралд тусгүй
Сул хэрэгт цагийг барахын оронд
Судар бичгээс мэдлэг шүү
Сул цагтаа шамдаж сурвал яарахдаа хэрэглэдэг
Идэр үедээ зүтгэж хураавал өтлөхдөө хэрэглэдэг
Ядуугийн босгонд эрхэм хүү төрнө
Сул гэрээс гүн эрдэмтэн гарна

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]

Цэцэн үг

[засварлах]
Сул хэрэгт цагийг барахын оронд судар бичгээс мэдлэг шүүх нь дээр

Тайлбар: эрдэм ном сурах нь нэн чухал