иргэн

Wiktionary-с

Монголоор[засварлах]

Үгийн гарал[засварлах]

Үгийн дуудлага[засварлах]

[irgen]

Үндэсний бичиг[засварлах]

ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ
(иргэн)

Галиглах зарчим

Үгийн утга[засварлах]

I нэр.
  1. хууль. Тухайн улсын байнгын хүн амын тоонд багтах бөгөөд үндсэн хуулиар олгосон бүх эрхийг эдлэх эрхтэй, үндсэн хуульд заасан бүх үүргийг биелүүлэх үүрэгтэй этгээд
  2. Хүн ардын хүндэтгэл нэр
  3. Цэргийн биш хүн ард
  4. хуучир. Улс, аймаг
II түүхэн.
Tngri-yin doorakin kumun-i irgen kememui
Тэнгэрийн доорхин хүмүүнийг иргэн хэмээмүй[1]
Тэнгэрийн доорхин хүмүүнийг иргэн хэмээмүй гэсэн тайлбар нь дэлхий дахинд тэнгэрийн бошгыг эзэлсэн нэг л хуанди буй. Чухам хуанди л тэнгэрийн доорхин /буюу дэлхий дахин/-ыг засах эш зарлигтай ба Хуандийн төвлөн сууж эрхийг барьж ирсэн газар нь Хятад юм гэж үздэг. Хятад өөрсдийгөө Дундад улс гэдэг нь ч үүнтэй холбоотой. Тэгэхлээр 21-тийн толийн тайлбар бол иргэн хэмээгч нь Дундад улсыг захирсан хуандийн харьяаны хүмүүс гэсэн утгатай. Манж нар тэнгэрийн бошго Юань улсаас Чин улсад уламжилж ирсэн болохоос биш Мин улсад ер уламжлаагүй гэж тунхаглаж байв. Чингийн үеийн иргэн хэмээгч нь Чин улсын хуандийн захирсан хүмүүс гэсэн утга.[2]

Ойролцоо үг[засварлах]

Нийлмэл үг[засварлах]

Монгол улсын иргэн - Монгол улсын уугуул оршин суугч
иргэний гэр бүлийг бүртгэх газар - иргэний гэрлэлт, салалт зэргийг бүртгэх байгууллага
иргэний үнэмлэх - аль улсын харьяат болохыг нь баталсан баримт бичиг
иргэний үүрэг - тухайн улсын уугуул оршин суугчийн хуулийн хүрээнд биелүүлэх ёстой үүрэг
иргэний хууль - иргэдийн хоорондох хөрөнгийн болон хөрөнгийн бус харилцааг зохицуулах хууль
иргэний эрх - тухайн улсын уугуул оршин суугчийн хуулийн хүрээнд эдлэх эрх
монгол иргэний ёс заншил - монголын ард түмний ёс заншил
иргэний дайн - улс орны доторх зэвсэгт тэмцэл
иргэний агаарын тээвэр - хүн ардад үйлчлэх агаарын тээвэр
иргэний байгууллага - цэргийн биш үйл ажиллагаа эрхэлдэг байгууллага

Зөв бичихзүй[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

ир|гэн нэр. ~ий бай­гууллага, иргэнийг, иргэнд, иргэнээс, о.тоо иргэд

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠊ᠢ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡᠷ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊ᠨ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡ᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡ‍᠊ᠨ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠭᠡᠣ᠊᠊ᠨ

/~ий /~д /~ийг /~ээс /~ээр /~тэй /~рүү /~ээ /~д

Орчуулга[засварлах]

Хоршоо үг[засварлах]

Товчилсон үг[засварлах]

БНДИУ Бүгд Найрамдах Дундад Иргэн Улс
БНХИУ Бүгд Найрамдах Хятад Иргэн Улс
ГИХАЭА Гадаадын Иргэн, Харьяатын Асуудал Эрхлэх Алба
ДИУ Дундад Иргэн Улс

Хэлц үг[засварлах]

Өвөрмөц хэлц[засварлах]

Хэвшмэл хэлц[засварлах]

Тангад төвд таван хэлтэн
Иргэн монгол есөн хэлтэн

Аман зохиолд орсон нь[засварлах]

  1. Хорин нэгтийн тайлбар толь.
  2. М.Баярсайхан, доктор, дэд профессор