идээ

Wiktionary-с

Монголоор[засварлах]

Үгийн гарал[засварлах]

Үгийн дуудлага[засварлах]

[ide:]

Үндэсний бичиг[засварлах]

ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋
(идэгэ)

Галиглах зарчим

Үгийн утга[засварлах]

I нэр.
  1. Малын сүү шимээр боловсруулсан идэх юм
  2. Хүнсний зүйлийн эерүүлэн хүндэт­гэсэн нэр
  3. Монгол айл зочин ирэхэд тавьж өгч амсуулах гол төлөв сүүгээр боловсруулан бэлтгэсэн идэх юм; амсуур
  4. Үр жимсний доторх зүйл, цөм
  5. Цай чанахад хийх нунтаглаж бэлдсэн хуурай цай
II нэр.
  1. Гол төлөв цагаан идээгээр бэлдсэн, арьс шир шүүлэх тусгай уус­мал
III нэр.
  1. Идээр, үрэвслийн үед нян­гийн нөлөөллөөр биед үүссэн шар ногоон өнгийн муухай үнэртэй шингэн

Ойролцоо үг[засварлах]

Нийлмэл үг[засварлах]

цагаан идээ - малын сүү саамыг боловсруулан хийсэн хүнс
таван тансаг идээ - таван тансаг хоол
идээ боловсруулах самшуу - ходоод
идээ барих - тавагтай идээ хүндэтгэн өгөх
идээ зооглох - а.идээ шүүс, таваг тахилгаас хүртэх; б.хоол идэх
идээ тавих - а.хүнийг зочлон дайлж идээ таваглан тавьж өгөх; б.цагаан идээний зүйлийг хатаахаар сав дэлгэц дээр тавих
тавгийн идээ - бурхан шүтээн, хүндэт зочинд амсуулахаар тавагласан идээний дээж
самрын идээ - самрын цөм
тошлойн идээ - тошлойн үр жимсэнд суух шим
чавганы идээ - чавганы ясны цөм
идээ суух - ургамлын зүйлд үр цөм бий болон боловсрох
идээ нь багадах - хуурай цай нь багадах
идээ орох - цай идээших
цайны идээ - унд цайнд ааг оруулах хуурай цай
идээ орох - шүүлсэн арьсны боловсрон зөөлрөх
идээ суух - ганд хийсэн арьс ширэнд шүү нэвчиж эхлэх
идээ татах - идээ түрхэх
идээ түрхэх - арьс шир зэрэгт тараг, шүү зэргийг түрхэх
идээ бээх - өмхийгөөр хэхрэх
идээ татах - яр түүхий дотор идээ бээр хурал­дах
идээ шахах - яр шархны бээрийг шахаж гаргах
шархны идээ - яр шархнаас гарах буглаа шүүс
ярны идээ - ярнаас гарах бээр

Зөв бичихзүй[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

и|дээ нэр. тавгийн ~ (бэлдмэл цай) цайны ~ нь багадах II.(шархны шүүс) ~ бээр хорш. III.(шүү уусмал) ширэнд ~ түрхэх, идээний, идээнд, идээнээс, идээгээр

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡ᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡ᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡ᠊ᠨ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠪᠡ᠊‍᠊ᠨ
ᠡ᠊᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠭᠡᠡ᠋ ᠨᠣ᠊ᠬᠥᠣ᠊᠊ᠨ

/~ий /~д /~г /~ээс /~ээр /~тэй /~рүү /~ээ /~үүд

Орчуулга[засварлах]

Хоршоо үг[засварлах]

Товчилсон үг[засварлах]

Хэлц үг[засварлах]

Өвөрмөц хэлц[засварлах]

идээн пид - их үгтэй хүүхэд
идээний тулам - идэхээс өөр юу ч хийж чадахгүй хүн
↑баг идээнд баригдах
↑ заяаны нүдэнд нь зүү шааж, залааны нь үзүүрт идээ буглах
↑ хатуу идээ

Хэвшмэл хэлц[засварлах]

Идээ арвин боловч амсан байж мэднэ
Эрдэм арвин боловч суран байж мэднэ


Идээ эзнээ таньдаггүй
Ирэг сүүлээ таньдаггүй
Идээ эзнээ таньдаггүй
Эрүү сахлаа таньдаггүй

Аман зохиолд орсон нь[засварлах]

Зүйр үг[засварлах]

Идээг нь зооглоод
Эцгийг нь эргүүлэх

Тайлбар: тусыг умартаж, доромж үзэх

Идээ эзнээ таньдаггүй
Ирэг сүүлээ таньдаггүй

Тайлбар: аливаа юмны хэлбэр, агуулга зэрэг өөрчлөгдсөнөөс шалтгаалж утга учир нь өөрчлөгддөг