дүр

Монголоор

Үгийн дуудлага

[dьrә]

Үндэсний бичиг

ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷ᠊ᠢ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷ

(дүри)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. Дүрс, царай, овор байдал
2. уран зох. Утга зохиол, урлагт юмны бодот байдал түүний хувь хувийн тодорхой онцлог үзэгдэл, хэлбэрийг уран зохиолын аргаар ерөнхийлөн гаргасан тусгал
3. Хэв шинж, зан төлөв

II чимээ.

1. Бага галын гэнэт ноцох, жижиг шувууд гэнэт нисэх зэргийн дуу чимээ.

Нийлмэл үг

дүрээрээ - бодот байдлаараа

баримал дүр - баримал хөрөг

бодот дүр - жинхэнэ үнэн төрх

гэгээн дүр - а.талийгаачийн дүр төрх; б.хүндэтгүүштэй хүний царай төрх

ихэмсэг дүр - сүр жавхлан үзүүлсэн дүр

хувилгаан дүр - хойд дүр

хуурамч дүр - хуурамч төрх, хуурамч баг

дүр бүтээх - а.зохиолч уран зохиолын баатрыг урлах; б.тайз, дэлгэцийн бүтээлд жүжигчин хэн нэг баатрыг амилуулах

гол дүр - үйл явдлыг хөтлөгч гол баатар

тод дүр - онцгой содон дүр

уран дүр - урлаг, уран зохиолын дүрслэгдэхүүн

хэв шинжит дүр - бодот амьдралын үзэгдлийг нэгтгэн уран зохиолд дүрээр тусгасан нь

эерэг дүр - сайн сайхны төлөөлөл болсон дүр

эсрэг дүр - сөрөг, муу талын баатар

дүр үзүүлэх - хуурамч зан гаргах

дүр хувилах - а.үхэх; б.их амарлингуй байдал үзүүлэх

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

дүр нэр. ~ээрээ байх (зохиолын баатар) ~ бүтээх, дүрийн, дүрд, дүрээс

Хоршоо үг

• дүр байдал - гадаад төрх, төлөв
• дүр дүрс - хэлбэр байдал
• дүр дүрслэл - дүр төрхийн хэлбэржүүлэл, урлал
• дүр зураг - үзэгдэх зураг
• дүр төрх - дүр байдал
• авир дүр - зан байдал
• овор дүр - а.хүний нүүр царайны байдал; б.юмны гаднах дүр хэмжээ
• үлгэр дүр - а.даган баримтлах дүрэм болон хүний ажил хөдөлмөрийн бахархан дууриах хувь; б.хүн амьтан ба эд зүйлийн хэлбэр янз, төрх
• хэлбэр дүр - гадаад төрх байдал
• царай дүр - царай төрх

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

дүрдээ итгэх - а.өөрийн хэрээс хэтрүүлэн чадах мэдэх бодолтой байх; б.байгаа байдалдаа хэт эрэмших

дүр үзүүлэх - хуурамч зан гаргах~Цалинг чинь өгүүлсэн гэж их л санаа тавьсан дүр үзүүлсэн байна (Л.Түдэв, Алтан гадас чигийг заана).

дүрдээ итгэх - байгаа байдалдаа хэт эрэмших~Дуугүй л яриаг нь сонсоод байсан чинь мань хүн дүрдээ итгээд овоо юм ярих нь ээ гэж хэлээд яриаг нь тасалдуулав.

Хэвшмэл хэлц

Ууж нь муу боловч уг нь муугүй

Дүр нь муу боловч дээд нь муугүй