өвөр

Wiktionary-с

Монголоор[засварлах]

Үгийн гарал[засварлах]

Үгийн дуудлага[засварлах]

[цwцr]

Үндэсний бичиг[засварлах]

ᠡᠪᠤ᠊ᠷ
ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠪᠤ᠊ᠷ


(өбүр) ~ монгол (эбүр) дээлийн ~ (өбэр) ~ зуураа

Галиглах зарчим

Үгийн утга[засварлах]

I нэр.
  1. Ар гэдгийн эсрэг утга, юм­ны өмнөх, энгэр тал, урд этгээд; уулын өвөр (уулын энгэр, нөмөр хэсэг), өвөр газар (а.уул давааны энгэр, нөмөр газар; б.шилж. Өвөр Монгол), өвөр зурхай (сур харвахад сур өрөх газрын нүүр этгээдэд хоёр нум хэмжиж, хана хасаанаас дотогш гурван метр зайд заагласан зураас; харвасан сум өвөр зурхайгаас дотогш тусвал дутсанд тооцно), ар өвөр хорш
  2. Суугаа хүний өвдөг, хэвэл орчмын газар
II нэр.
  1. Бүсэлсэн дээлийн энгэрийн доторх зай
  2. Хучлаганы дотор хамт унтах
  3. Юм агуулахаар хувцасны энгэрт хийсэн бяцхан уут
III.

===Ойролцоо үг===өндөр уулын өвөр

Нийлмэл үг[засварлах]

өвөр дээрээ тавих - өвдөг дээрээ тавих
өвөртөө хийх - дээлийнхээ энгэрт хийх
өвөрт орох - хучлага дотор нь орох
өвөрт унтах - хэн нэгэнтэй нэг хөнжилд хамт унтах
өвөрт хэвтэх - цуг хэвтэх
цамцны өвөр - цамцны энгэрт байх бяцхан уут
өвөр хармаа - энгэр талд байх хармаа
өврийн ном - а.багавтар хэмжээтэй гарын авлага; б.лам нар айлаар явахдаа авч явдаг ойр зуурын хэрэгцээний судар
өврийн дэвтэр - өвөртөлж явахад зориулсан жижиг дэвтэр
өвөр хоосон - мөнгөгүй
өвөр хоослох - өөрт байсан мөнгө төг­рөгийг нь хуу хамж авах
өвөртөө ганц улаан мөнгөгүй яриа. - мөнгө төгрөг огт байхгүй, гар хоосон
өвөр дээр тоо. - хорин гурван оронтой тооны нэр
их өвөр дээр тоо. - хорин дөрвөн оронтой тооны нэр

Зөв бичихзүй[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

ө|вөр нэр. ар ~ хорш. II.(энгэрийн хэсэг) түрүүвчээ ~төө хийх, өврийн, өвөрт, өврөөс

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]

Орчуулга[засварлах]

Хоршоо үг[засварлах]

  • ар өвөр - аливаа юмны өмнө болон хойд тал
  • өвөр түрий - бүсэлсэн дээлийн энгэрийн доторх зай болон гутлын зулагны дээд хэсэг

Эсрэг үг[засварлах]

#ар

Товчилсон үг[засварлах]

ӨБЦТ Өвөр Байгалийн Цэргийн Тойрог
ӨМ Өвөр Монгол
ӨМАН Өвөр Монголын Ардын Нам
ӨМАР Өвөр Монголын Автономит Район
ӨМАХ Өвөр Монголын Ардчилсан Холбоо
ӨМАХН Өвөр Монголын Ардын Хувьсгалт Нам
ӨМАХХ Өвөр Монголын Ардын Хэвлэлийн Хороо
ӨМБИС Өвөр Монголын Багшийн Их Сургууль
ӨМИС Өвөр Монголын Их Сургууль
ӨМНШУХ Өвөр Монголын Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Хүрээлэн
ӨМӨЗО Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон
ӨМӨЗОАЗГ Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны Ардын Засгийн Газар
ӨМӨЗЗО Өвөр Монголын Өөртөө Засах Засгийн Ордон
ӨМТЗ Өвөр Манжуурын Төмөр Зам
ӨМҮИС Өвөр Монголын Үндэсний Их Сургууль
ӨМХЭХХ Өвөр Монголын Хүний Эрхийг Хамгаалах Хороо
ӨМЦТ Өвөр Монголын Цэргийн Тойрог

Хэлц үг[засварлах]

Өвөрмөц хэлц[засварлах]

өвөр түрийгээ тэмтрэх - ямар нэгэн зүйлийг эрж хайн хувцас хунараа нэгжих
өвөр түрийдээ орох - дотно сайхан үерхэн нөхөрлөх, дотно харьцаа үүсгэх
өвөр зөрүүлэх - ханилан суух, гэрлэх
өврөө нээх - бусдад биеэ өгөх
өвөр сул - завхай, шалиг хүн
өвөр зөрүүлэх - ханилан суух, гэрлэх~Би хэн ч албадсан Донойтой толгой холбож өвөр зөрүүлэхгүй (П.Хорлоо, Багш).
өвөр мялаах - хүнтэй унтах~Тэгээд охин минь танихгүй хүний өвөр мялаана (З.Баттулга, Уяхан замбуутив).
өвөр нойтон - өвөр дээр нь байнга шээх тул нойтон байх~Үртэй хүний өвөр нойтон (хэвш.)
өвөр сул - завхай, шалиг, садар самуун эмэгтэй~Долгорыг өвөр султай гэдэг (Д.Маам, Газар шороо).
өвөр түрийгээ тэмтрэх - ямар нэгэн зүйлийг эрж хайн өвөр түрийгээ тэмтрэх~Нялх хүүхэдтэй айл гэдгийг мэдээгүй ороод ирсэн Баяраа амьхандаа мөнгө авч өгөх санаатай өвөр түрийгээ тэмтэрч гарлаа.
өвөр түрийдээ орох - (хар яриа) дотно сайхан үерхэн нөхөрлөх, дотно харьцаа үүсгэх~Өсөхөөс эхлээд өвөр түрийдээ орж, үерхэн нөхөрлөсөн найз Дэмбэрэлдээ муу санаж... билээ (П.Хорлоо, Хүйсийн хөндийд).
өвөр хоосон - ядуу, мөнгөгүй~Архичин хүний өвөр хоосон, залхуу хүний тогоо хоосон (хэвш.)
өвөрт асах - эрхлэх~Өвөрт асах хонгор чи минь энэ хорвоогийн нар нь гэлтэй.
өврийг нь сөхсөөр өехэй нийлэх - давшуурах, ханашгүй давшилхийлэх, ханалыг мэдэхгүй аашлах зан байдлыг үл таашаасан хэллэг~Энэ муу увайгүй амьтны цаад санаа нь өврийг чинь сөхсөөр өехэй нийлэх байх аа даа.
өврөө нээх - бусдад биеэ өгөх~Хань бүлээ голж өөр эрд өврөө нээдэг болоо юу? (Д.Гармаа, Цагаан булаг).
өврөөс гарах - хүүхэд том болж эцэг эхийн өвөрт унтахаа болих~Миний хүү чинь өврөөс аль хэдий нь гарчихсан том банди байхгүй юү.
↑ ар өвөрт нь бөндөгнөх
↑ ээжийнхээ өврөөс гараагүй

Хэвшмэл хэлц[засварлах]

Ар биедээ шөрмөс чангатай
Өвөр биедээ мэх ихтэй
Баригдах илжиг
Байшин дунд өшигчинө
Буурах улс
Өвөр зуураа өшигчинө

Аман зохиолд орсон нь[засварлах]

Зүйр үг[засварлах]

Өндөр уулын өвөр дээр
Өргөн голын зах дээр

Тайлбар: уул ус жигдэрсэн сайхан нутаг орон