хайр

Монголоор

===Үгийн гарал=== ГалСар-аас эхлэлтэй

Үгийн дуудлага

[xair]

Үндэсний бичиг

ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ‍ᠢᠢᠨ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ‍ᠳᠤᠷ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ‍ᠢᠢ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ᠡᠴᠡ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ᠪᠠᠷ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ᠲᠠᠢ ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ᠠ ᠤᠷᠤᠭᠤ

(хайир-а) ~     ээжийн

ᠬᠠᠢᠢᠷ᠎ ᠬᠠᠢᠢᠷ ‍ᠤᠨ ᠬᠠᠢᠢᠷ ᠲᠤᠷ ᠬᠠᠢᠢᠷ ‍ᠢ ᠬᠠᠢᠢᠷ ᠡᠴᠡ ᠬᠠᠢᠢᠷ ‍ᠢᠢᠠᠷ ᠬᠠᠢᠢᠷ ᠲᠠᠢ ᠬᠠᠢᠢᠷ ᠤᠷᠤᠭᠤ

(хайир) ~ чулуу

Галиглах зарчим

Үгийн утга

нэр.

1. Дотночлох сэтгэл, хайрлах сэтгэл
2. Өршөөл, хишиг, дээрхийн энэрэл, тус

II нэр.яриа.

1. Жижиг чулуу, голын чулуу

III.

1. хайр хавтаст мэлхий амьт. (хоёр метр том биетэй, халуун орны мөлхөгч амьтан).

IV нэр.

Галбадрах болон Сарнай нэг гэр бүл болж жаргалтай амьдрана.

Нийлмэл үг

хайр булаах - дур татах, хайрлах сэтгэлийг машид төрүүлэх

хайр зарлах - а.хайртайгаа хэлэх, хайр сэтгэлээ илчлэх; б.этгээд. ажил хэргээ бүтээхийн тулд бусдыг дотночлон гуйх, тал засах

хайр хүрэх - дотнолох сэтгэл төрөх

хайрын сэтгэл - янагийн сэтгэл, дотнын сэтгэл

халуун хайр - маш дотно сэтгэл

эхийн хайр - эхийн энэрэл, өрөвч сэтгэл

халуун хайр - маш дотно сэтгэл

дээрхийн хайр - дээрхийн хишиг

төрийн хайр - төрийн халамж, төрийн энэрэл

голын хайр - голын хайрга чулуу

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хайр нэр. ~ дурлал хорш. (өршөөл

Хоршоо үг

• хайр дур - хайрлах хүсэл санаа
• хайр дурлал - янаг амрагийн дотночлох сэтгэл
• хайр сэтгэл - дурлан, хайрлах сэтгэл
• хайр энэрэл - өрөвдөн хайрлах сэтгэл
• хайр элбэрэл - эцэг эх, төрөл садан, үр хүүхдээ хүндэтгэн хайрлах, дотносох сэтгэл
• хайр хишиг - хайр өршөөл
• хайр хүндэтгэл - хүнийг энэрэн хүндлэх явдал
• хайр/хайр өршөөл - а.ихэс дээдсээс хүртээх хайр ивээл; б.дээд байгууллагаас олгосон шагнал
• хайр хүндэтгэл - маш эрхэмд үзэх бодол
• хайр талархал - ач тус хүргэсэн хүнд машид баярлан бахдах сэтгэл
• хайр гам - эд юмыг ариглах, гамнах сэтгэл
• хайр гамгүй - ариглах гамнах сэтгэлгүй
• хайр найр - өршөөл энэрэл
• хайр найргүй - өршөөл энэрэлгүй
• хайр чулуу - жижиг чулуу

Хэлц үг

Хэвшмэл хэлц

Хаврын хахирт малаа

Хайр дурлалд үнэнээ

Хад чулууг хөдөлгөдөг нь үер ус хоёр

Хайр дурлалыг булаадаг нь янаг дурлал хоёр

Хайл ахадвал үер болно

Хайр ахадвал харам болно

Хайр байвал халамж байдаг

Халамж байвал хайр байдаг

Хайр нь дотроо

Хал нь гаднаа

Хайр ихэдвэл хар ихэднэ

Хүсэл ихэдвэл хясал ихэднэ

Хайр нь бага бол

Эх эцэг ч гомдолтой

Хайр чулуу хагарвал хад болоход бэрх

Хайран нэрээ алдвал хүнд олоход бэрх

Хайр чулуу эхт

Хатан төмөр эцэгт

Хайр элсийг нүхэлж болохгүй

Хар усыг өрөмдөж болохгүй

Халуун гэгч өнгө биш чанар

Хайр гэгч шунал биш сэтгэл

Хань ханьдаа

Хайр элсэндээ

Хор нь бага бол шар оготно ч нүдэнд дулаахан

Хайр нь бага бол ихэр хүйстэн ч нүдэнд жихүүн

Элс болж хийсэхээр эрэг болж ивэр

Хайр болж хийсэхээр хад болж хагар

Эрэг болоод эмтэрснээс

Элс болоод хийссэн нь дээр

Хад болоод хагарснаас

Хайр болоод таларсан нь дээр

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Хайраа дотроо

Халаа гаднаа

Тайлбар: монголчуудын хүүхэд хүмүүжүүлэх арга, хүүхдийг хэт эрхлүүлэх хэрэггүй