тарган

Монголоор

Үгийн дуудлага

[tarǧan]

Үндэсний бичиг

ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊᠊ᠨ

(таргун)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

тэм.

1. Хүн, амьтны мах мяраа зузаан, өөх их
2. Өөхтэй

Нийлмэл үг

тарган мал - хүч тэвээрэг сайтай, тарга ихтэй мал

тарган үхэр - тарга сайн авсан үхэр

тарган хүн - мах мариа, өөх ихтэй хүн

онд тарган орох - өвлийг царигтай туулах

тарган намар - юм бүхэн элбэг дэлбэг болсон баян намар

тарган мах - өөх ихтэй мах

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

тар|ган тэм.. ~ хонь, таргавтар

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊ᠪᠳ᠋ᠣ᠊᠊ᠷ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊ᠪᠳ᠋ᠣ᠊ᠷᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠷᡍᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ

/~втар /~втардуу /~дуу /~дуухан /~хан

Хоршоо үг

• тарган цатгалан - хүч тарга ихтэй, тэнхээ тамир сайтай
• баян тарган - элбэг хангалуун, дутагдах гачигдах зүйлгүй
• махлаг тарган - мах мяраа сайтай
• ардаг тарган - морь малын уналга эдэлгээнд хавьд ороогүй, хүч тарга сайтай байгаа нь

Этгээд үг

БАКЬ б.бүдүүн, бадриун (“бахим” хэмээх үгийг хураасан)

• Тэр залуу бакь залуу байна шүү? –Тийм байна.
• Тэр бакь охиныг хэн гэдэг вэ?

БҮДКА б.аө.бүдүүн, тарган (“бүдүүн” хэмээх үгийг авиаг өөрчилж эерүүлсэн)

• Тэр охин бүдка гэсэн ч царайлаг юм.
• Хөдөлгөөн багасаад сүүлийн үед бүдка болоод байх юм.

ГАХАЙ б.бүдүүн, тарганО.как свинья (гахай мэт)

• Би их идсэнээс гахай болоод байгаа байх.
• Ажил албагүй гэртээ гахай болж бараг жил гаруй хэвтлээ.

ЛУУГАР б.том, бүдүүн (ихэнхдээ эрэгтэй хүнийг хэлнэ)

• Тэр яасан луугар хүзүүтэй эр вэ?
• Тэр луугар залуу бидэнтэй хоёр өдрийн өмнө танилцса' н.

Этгээд үг

ГАХАЙ б.тарга н. O.как свинья(гахай мэт)

• Би сүүлийн үед гахай болж байна. Үүнээсээ санаа зовж байна.
• Сүүлийн хоёр жил ажил олж чадахгүй гэртээ байсан чинь гахай болчихлоо.

ГАХАЙЛАХ тбү. таргалах

• Би гахайлчихсан байгаа биз. –Арай гайгүй байгаа юм биш үү?
• Сэтгэл санаанаас болоод гахайлчих шиг боллоо.

ДҮБҮҮН б.аө.тарган(тэргүүн үеийг тонгоруулсан)

• Би хоолоо тааруулахгүй байхгүйгээс дүбүүн болоод байх шиг байна.
• Тэр дүбүүн эмэгтэйн нэрийг хэн гэдэг вэ?

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

тарган тэмээгээр түүхий хэмх зольж идэх - юм танихгүй бана мэдэхгүй дэмий бүрэлгэхийг хошигносон хэллэг~Бүтээн байгуулалтаа зогсоож, бэлэн мөнгийг хөөцөлдөх чинь тарган тэмээгээр түүхий хэмх зольж идсэн үлгэр болно (Бадам, Мөнгөн давааны мөнх хавар).

тарган ходоодонд өөх чихэх - нөхцөл байдлыг үзэхгүй дэмий илүүц зүйл үйлдэх~Илүүц юм биш үү хө, тарган ходоодонд өөх чихэхтэй адил харагдаж байна гэж Бурмаа хэлэв.

Хэвшмэл хэлц

Талд ч гэсэн хорт өвс бий

Тарган сүрэгт ч гэсэн муу мал бий

Тарган бол тарвага сайхан

Таатай бол хээр сайхан

Тарган морь сайнд тоотой

Баян бол цэцэнд тоотой

Тарган морь унавал талыг туулахад тустай

Даяар олныг тусалбал тамыг туулахад тустай

Тарган туранхай ч

Тархи нь өөрцгүй

Хөгшин залуу ч бол

Зүрх нь өөрцгүй

Тарган хоногийн

Танил насны

Тарган хүн тамшаархаг

Тангад хүн хожоорхог

Хоёр тарган холбирохын зовлон

Тарган туранхай таарахын жаргал

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Тарган морь сайнд тоологдох

Баян хүн цэцэнд тооцогдох

Тайлбар: цөвүүн цагт сайн мууг ялгахад бэрх

Тарган мал тал бүрийн ашигтай

Тарган хүн тал бүрийн өвчтэй

Тайлбар: таргалах эрүүл мэндэд хортой