сүр

Монголоор

Үгийн дуудлага

[sьr]

Үндэсний бичиг

ᠰᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷ

(сүр)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. Хүн, амьтан болон юмны гайхалтай, бахдалтай, аймаар, болгоомжилмоор дүр байдал

II.

1. сүр сүр/сүр сар (салхи салхилахад юм хөдлөх чимээ), сүр сар хийх (гэнэт огцом их дуу чимээ болон хөдлөх), сүр хийх (сүр гэх чимээ гарах).

III.

1. сүр тавих шашин. (гурван цагаан, гурван амттаныг замбай гурилтай хольж шатаан чөтгөр сахиулсанд өглөг өгөх зан үйл).

Нийлмэл үг

сүр бадраах/сүр болох/сүр далайлгах - сүрийг үзүүлэх

сүр муутай - харагдах байдал муу, цог золбоогүй, хийморьгүй

сүр оруулах - сүрийг нь ихэсгэх

сүр нэмэх - сүрийг нь ихэсгэх

сүр үзүүлэх - гадна байдлаа илүү сүртэй үзүүлэх

сүрд дарагдах - а.сүр бараатай юмны дэргэд өнгө, жавхаагүй харагдах; б.хэн нэгний хүчинд сүрдэх

сүр хүч төгөлдөр - сүр жавхаа төгс

сүр хүчээр авах - эвээр бус хүч түрэн авах

нэр сүрээ унагах - нэр хүндгүй болох

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

сүр нэр. бараа ~ хорш., сүрийг, сүрд, сүрээр

Хоршоо үг

• сүр жавхаа - сүр хүчин төгөлдөр байдал, цог жавхлан
• сүр жавхлан - цог золбоо
• бараа сүр - а.гадаад байдал; б.юмны алсаас үзэгдэх байдал
• эрх сүр - эрх мэдэлтэй болоод бараа ихтэй байдал
• омог сүр - ааг, хор шар болоод сүр бараа
• нэр сүр - нэр төр болоод сүр сүлд
• үзэсгэлэн сүр - үзэмжтэй сайхан төдийгүй сүрлэг
• сүр хүч - а.цог жавхаа, чадал; б.шилж. эрх мэдэл

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

сүр яс - барын омрууны хоёр хажуугийн маханд байх сул яс

Хэвшмэл хэлц

Сүлд нь бага

Сүр байдал нь бух мэт

Сүр алдаж

Сүндэр дэлдэх

Сүр бадруулж

Сүх далайх

Сүр нь арслан шиг боловч

Сүнс нь хулгана шиг жижигхэн

Сүр сүр амьсгалтай

Сүмс уух тэнхээтэй

Сүр хэсгийг тэнцүүлэн чадагч

Сүх илдийг ч уяруулж чадна

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Сүр нь барс шиг

Сүнс нь туулай шиг

Тайлбар: үзэхэд сүрлэг боловч үнэндээ аймтгай

Цэцэн үг

Сүр хишгийг тэнцүүлэн чадагч сүх илдийг ч уяруулж чадна

Тайлбар: төрийг засах хүн байдалд зохицуулж хатуу зөөлнийг уялдуулах нь чухал