бурхан
Монголоор
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]बुद्ध (Buddha) ᠰᠠᠮᠭᠠᠷᠳᠢ ᠬᠡᠯᠡ ᠃ ᠤᠳᠬ ᠊ᠠ᠋ ᠨᠢ᠄ ᠰᠡᠷᠢᠭᠰᠡᠨ
ᠪᠤᠷᠾᠠ (Burχa) ᠤᠢᠢᠭᠤᠷ ᠬᠡᠯᠡ
Үгийн дуудлага
[засварлах]- [burxan]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ
- (бурхан)
Үгийн утга
[засварлах]- #нэр.шашин.
- Буддын ёсны гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхэнд төгс, хамгийг эрхшээсэн хүн
- Шашны ёсны илтгэл болсон олон сахиус шүтээн, бурхны дүрс бүхий хөрөг
- Бунхан
- Бөө мөргөлийн онгон савдаг, бургас бутны эзэн;
- шилж. Цэцэг өвчин
Ойролцоо үг
[засварлах]Нийлмэл үг
[засварлах]- бурхан багш - бурхан будда
- бурхны ном - бурхны номлосон зарлиг
- бурханд мөргөх - бурханд сүсэглэх
- зурмал бурхан - бурхны зурмал хөрөг
- зэс бурхан - бурхны зэс баримал
- бурхан суварга - бунхан суварга
- долоон бурхан од. орон - умардад орших долоон их од; долоон өвгөн
- улаан бурхан - улаанууд өвчин
- цагаан бурхан - цэцэг өвчин
Зөв бичихзүй
[засварлах]Кирил бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]бур|хан нэр. бурханаас
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠡᠴ᠊᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ᠋ ᠢᠶᠡᠷ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠲ᠋ᠠ᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ᠋ ᠢᠶᠡ᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠷᠠᠠᠠ᠊ᠨ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ
- /~ы /~д /~г /~аас /~аар /~тай /~руу /~аа /~ууд
Орчуулга
[засварлах]Хоршоо үг
[засварлах]- бурхан ном - шашны ном
- бурхан шашин - гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхнийг туулж, хамгийг эрхшээсэн хүн болон шүтлэг бишрэлийн нэгдмэл ойлголт, үзэл суртлын нэгэн зүйл давхарга; буддын шашин, шарын шашин
- бурхан тахил - хүний итгэж бишрэн шүтээн болгосон зүйл
- бурхан тэнгэр - хүний орчлонгийн бүх зүйлийг мэдэж захирах их хүч, түүний орших орон
Товчилсон үг
[засварлах]- МБШТ Монголын Бурхан Шашинтны Төв
Хэлц үг
[засварлах]Өвөрмөц хэлц
[засварлах]- бурхан ухаантай - маш ухаантай
- бурхан болох цээр. - нас барах
- бурхант газар буг чөтгөр - сайны хажууд муу
- бурхан болох - (цээр.) үхэх, нас барах~Ингэж байтал ам уруудан хээр морьтой хүн хурдлан давхиж ирээд тайжийг хармагц дэргэд нь ирж мориноос үсрэн бууж
- бурхан болооч - талийгаач~Үгүй нээрэн бурхан болооч нарын хөсрий гавал наймалж, хар усанд хувь заяагаа өгснийхөө нүглийг хүн ингэж амсдаг байж (Д.Гармаа, Нүглийн нүд).
- бурхан шиг тахих - (үл тааш.) хэт их өргөмжлөх, дэндүү их дээдлэх~Гэтэл Самдан ах шиг жаргалтай дураараа хүн байгаагүй. Чи түүнийг бурхан шиг тахисан (С.Эрдэнэ, Жаргах нас).
- бурханы мэлмийд багтах - аврал аз дайрах, бурхан харах~Бурханы мэлмийд багтаж буух нь ч нэг юм буулаа (Б.Догмид, Хөх тэнгэрийн зарлиг).
- бурханы оронд явах - (цээр.) үхэх~Ээж минь дараа жил нь бурханы оронд явчихсан юм (Л.Бадарч, Хүжийн гал).
- бурханы оронд явуулах - (цээр.) алах~Аа тийм үү, та нар бас энэ улааны нохойг өмөөрнө үү, би та нарыг цөмийг чинь бурханы оронд явуулна даа (Ц.Уламбаяр, Зовлон жаргал).
- бурханаа санаад үнсэж бузарлах - ямар нэгэн юманд хэт сайрхаж зохисгүйтэх~Чи ч нэмэр болохгүй нэмнээс л болох байхаа даа. Бурханаа санаад үнсээд бузарлана гэдэг шүү юм болж хүн амьтны нүүр түлэх байх гэж эмээж байна.
- бурханаа шүтэх гээд дээр нь суух - хүндлэх гээд хүдэх, сайн санаагаар үйлдсэн боловч арга авцал нь зохисгүйтэж муу үр дүнд хүрэх~Юмны учир начрыг мэднэ ээ нэг байхгүй. Бурханаа шүтэх гээд дээр нь ч сууж мэдэхээр нөхөр дөө.
- бурханы нүүрээс алт хусах - олж болшгүй зүйлээс олз хайх, ховдог авлигач хэтрэх~Ховдог шунахай зан нь дэндүү гэмээр байна. Бурханы нүүрнээс алт хусна гэж хэлж чадахаар л болоод байна шүү.
Хэвшмэл хэлц
[засварлах]- Борвин махаа булж идмээр залхуу
- Бурхан тахилаа зольж идмээр залхуу
- Булхайлж олсон олзоос
- Бурхан сэтгэлийн гарз дээр
- Буруу явдлыг
- Бурхан тэнгэр ч таалахгүй
- Бурхан арвидвал мөргөж амжихгүй
- Буг арвидвал дарж амжихгүй
- Бурхан байтлаа буруугаа мэдэхгүй
- Мэргэн байтлаа зөрүүгээ мэдэхгүй
- Бурхан байтлаа гурван хар бөгстэй
- Бурхан бодож чөтгөр зүүдлэхгүй
- Бурхан бурхан гэснээс
- Бухаа тахисан нь дээр
- Бурхан болох санаанаас
- Баян болох заяанаас
- Бурхан болсон хүнийг буянаар үд
- Буруу хандсан дайсныг зэвсгээр үд
- Бурхан гурвын тоонд дуртай гэх шиг
- Бурхан гэгч эс сэжиглэвэл гэмшилгүй
- Бурангуй гэгч эс хэрэглэвэл ялгүй
- Бурхан өтөлбөл бунханд
- Хүн өтөлбөл буланд
- Бурхан сангаа
- Хүн зангаа
- Бурхан тэнгэрийг боловч
- Балин тахилаар баясгадаг
- Бурхан хүчтэй гээд нүдээ аних
- Буян ачтай гээд амаа ангайх
- Бурхан чөтгөр мухар сүсгээс
- Буруу санаа муу сэтгэлээс
- Бурхан чөтгөр хоёр үзэгдэхгүй боловч
- Хэвт хэвтсээр шүтэж үл болно
- Дээдэс доодос үзэгдэх боловч
- Гар гарсаар дуурайж үл болно
- Бурхан бурхан гэснээс
- Бухаа тахисан дээр
- Бурхан мэндэлсэн газартаа хүндгүй
- Буян амлаж
- Бурхан бүтээх
- Ертөнц үзэмжээр
- Бурхан чимгээр
- Зам дээр ургасан өвс
- Зангуу болохыг хүсэж
- Зам тоссон лам
- Бурхан болохыг бодох
- Хүн хөгширвөл буланд
- Бурхан хөгширвөл бунханд
- Хүний зоригийг
- Бурхан ч мохоодоггүй