хоолой

Монголоор

Үгийн дуудлага

[xo:loi]

Үндэсний бичиг

ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ

(хогулаи)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

нэр.

1. биезүй. Хүзүүний өвөр хэсэг, юм залгих мөр, амьсгалын мөрийн зарим хэсэг
2. Дуулах өнгө, дуу
3. Хоёр уулын хоорондох өргөн тавиу газар
4. Хоёр нуурыг холбосон горхи суваг
5. Хоёр хуурай газрын хоорондуур, хоёр далайг холбосон усан зам;
6. Гэрийн тууганы дээд хэсэг
7. хуучир. Хоол, идээ.

Нийлмэл үг

амьсгалын хоолой - цагаан хоолой

буруу хоолой - цагаан хоолой, мөгөөрсөн хоолой

улаан хоолой - хүн, амьтны юм залгих мөр

хуурай хоолой - цагаан хоолой, мөгөөрсөн хоолой

цагаан хоолой - а.амьсгалын мөр; б.шилж. чанга яригч

хоолой боох - а.цагаан мөгөөрсний дотор талд гэмтэл учран амьсгал боох өвчин; б.шилж. дээл, хувцасны зах барих

хоолой засах - а.бага зэрэг ханиах мэт болж, дуу чимээ өгөх; б.хоолойд торсон зүйлийг гаргах

хоолой нарийсах - а.нарийнтах; б.шилж. баргийн хоолыг голдог болох

хоолой норгох - а.жаахан ундаа уух; б.жаахан архи уух

хоолой сөөх - хүн амьтны цагаан хоолойн мөгөөрс гэмтэж дуу нь бууран гутах

хоолой хохтнох - хоолой хохон хохон дуугарах

хоолой хөдлөх - ховдог хүрэх, идэх гэж их горилох

хоолойгоо барих - идэхээ арвилах, идэхгүй тэсвэрлэх

хоолойн зүү - хоолойн чимэг

хоолойн чимэг - дээл хувцасны энгэрт хатгах гоёлын чимэг, гоёлын зүү

хоолойн шилбэ - хоолойн товчийг товчлон тогтоох гогцоо

хоолойн товч - дээл, цамц зэрэг хувцасны зааманд хадсан товч

хоолой зангирах - сэтгэл үлэмж түгшин хөдөлж, үг хэлж чадахгүй болох

хоолой засах - бага зэрэг ханиах мэт дуу гаргах

хоолой муутай - дуулахдаа дуу яруу биш, дорой муу

хоолой сайтай - дуулахад дуу яруу сайхан

хоолой цуцах - дууны хөвч хэвийн ачааллыг тэсвэрлэх чадвар сульдах

хоолойгоо хагартал бархирах - чанга дуугаар орилж, хашхирах

хоолойгоо шахах - зориуд өндөр дуугаар ярих

хоолойн хөөмий - түгжсэн амьсгааг хоолойд буюу хэлний уг хөөмийн гүнд шахаж задлах уянгын хөөмийн нэгэн зүйл, барил

аргил хоолой - эрэгтэй хүний бүдүүн дуу

бүдүүн хоолой - умзад хоолой

өтгөн хоолой - аргил бүдүүн дуу

тунгалаг хоолой - эмэгтэй хүний нарийн дуу

умзад хоолой - хүний дууны өнгөн өтгөн нь

шингэн хоолой - нарийн дуу

халиурсан өвстэй хоолойг огтлон гарах - хоёр уулын хоорондох халиурсан өвстэй өргөн хөндийг хөндлөн туулж гарах

суваг хоолой татах - ус урсгахаар шуудуу татах

муу усны хоолой - муу ус дамжуулан зайлуулах том, бүдүүн төмөр гуурс

цэвэр усны хоолой - цэвэр ус дамжуулах бүдүүн төмөр гуурс

төмөр хоолой - юм дамжуулах төмөр гуурс

туурганы хоолой - туурганы дээвэрт доогуур орох хэсэг

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хоо|лой нэр. ~ ний­лүүлэх (хоолойн өнгийг тааруулах), хоолойн, хоолойд, хоолойгоос

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ  ᠶᠢ‍᠊ᠨ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠳ᠋ᠣ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠪᠡ᠊ᠨ

/~н /~д /~г /~оос /~оор /~той /~ руу /~оо

Хоршоо үг

• хоолой ам - хүн, амьтны залгиур эрхтэнүүд
• дуу хоолой - а.дуу авиа, хэл яриа; б.шилж. үзэл бодол
• хоолой зааг - хоёр уулын хоорондох хөндий
• нуга хоолой - уул толгодын чийг ихтэй, ургамал ногоо сайтай өргөн тавиу газар
• суваг хоолой - а.ус урсгах шуудуу; б.хоёр нуурыг холбосон горхи суваг

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

хоолой гэж хошного - а.хоолой үрэвсэн өвдөж улайх; б.дуу дуулахдаа тааруу

хоолой дээр хутга тавих - а.алахаар заналхийлэх; б.ацан шалаанд оруулах, яаж ч болохгүй хүнд байдалд оруулах

хоолой засах юм - архи

хоолой давахгүй - а.идэхэд хэцүү амт муутай; б.идэж чадахгүй

хоолой огтолчих шахах - яаруулах, тэвдүүлэх

хоолой давахгүй - идэж ча-

Хэвшмэл хэлц

Хол байх ус

Хоолой хатахад тусгүй

Хоолой давсан хойно цөм хоол

Хоёр хөл тавьсан хойно газар хүлэг

Хоолой дээр хутга тавьж

Хошногон дээр жад тавина

Хоолой мэдэж хашхирах

Хөл мэдэж гүйх

Хоолой сайтайгаараа умзад тавина

Ходоод сайтайгаараа гонир тавина

Хоолой урт гээд

Олс дээс залгидаггүй

Хорвоо арвин гээд хоёр зуу насалсангүй

Хоолой урт гээд олс дээс залгидаггүй

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Хоолой нь хонх болж

Ходоод нь лонх болох

Тайлбар: архичин болох