нугас
Монголоор
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]Үгийн дуудлага
[засварлах]- [nuǧasʌ]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠨᠣ᠊ᡍᠣᠰ
ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ /~ы/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ᠊᠊ᠨ ᠊ᠣ, /~д/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ᠊᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ, /~ыг/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ, /~аас/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ᠊᠊ᠨ ᠡᠴ᠊᠊ᠨ, /~аар/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠪᠡ᠊ᠷ, /~тай/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠲ᠋ᠠ᠊ᠢ, /~руу/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ, /~аа/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠪᠡ᠊᠊ᠨ, /~ууд/ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠰᠣ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ
- (нугусу)
Үгийн утга
[засварлах]- I амьт.
- Өргөн хошуутай, богино бөгөөд сарвагар сарвуу бүхий хөлтэй, усны шувуу
- II нэр.биезүй.
- Хүн болон сээр нуруутан амьтны нурууны нүхэн дотор байх төв мэдрэлийн системтэй холбоотой нялцгай зүйл
- III нэр.
- Дундаа эргэх голтой хоёр хавтгай төмрийг хавсруулж хийсэн хаалга цонх, хавхаг зэргийг жаазтай нь холбож нээх хаахад ашиглах хэрэгсэл
- Хоёр банзны хооронд нийлүүлэн зуулгаж тээг болгох бяцхан мод;
Ойролцоо үг
[засварлах]Нийлмэл үг
[засварлах]- боржин нугас амьт. - ногоон алаг нугастай адил нэгэн зүйл гэрийн тэжээмэл шувуу, тэрмэн нугас
- бохио нугас амьт. - боржин нугаснаас томхон, хошуу сунамхай, мах нялуун, загасаар хооллодог нэгэн зүйл шувуу
- бяд нугас амьт. - хошуу шуумгай, бие бяцхан загасаар хооллодог шувуу, мах нь нялуун учир хүнсэнд хэрэглэдэггүй
- лам нугас амьт. - ангир
- хувин нугас амьт. - жигүүртээ цагаан бидэр бүхий нэг зүйл нугас
- нугасан хошуут амьт. - бие тарган, хүрэн өнгөтэй, сүүл охор бөгөөд өргөн, ам нь нугасны хошуутай адил нэгэн зүйл дэлэнт амьтан
- нугасан таваг урга. - ой шугуйн хөвөө, хээр тал, сүүдэрлэг чийгтэй газар, гуу жалганд ургадаг, хөх цэцэгтэй нэг наст өвс; цэцэг нь эмд орно
- нугасан цоохор урга. - олон наст өвс, нийлмэл навчтай, жижиг навч нь гурав, өргөн өндгөлжин хэлбэртэй, бүхэл өвс нь эмийн найрлагад ордог
- нугас мэдрэл - нугаснаас шууд гарсан мэдрэлийн судас
- нугасыг нь таслах - хүн, амьтны нурууны үеийн нүхэн дотор байх төв мэдрэлийн системийг тасалж үхэлд хүргэх
- нугасны ус - нугас орших сувагт байх шингэн зүйл
- хаалганы нугас - хаалга тогтоох зориулалт бүхий эргэх голтой хавтгай төмөр
- нугас хийх - хаалга, цонхыг их биетэй нь барих тогтоох
Зөв бичихзүй
[засварлах]Кирил бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]ну|гас I.амьт.. ~ны ус авах III.(холбох хэрэгсэл) хаалганы ~, нугасны, нугасанд, нугаснаас, о.тоо нугаснууд
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]
Орчуулга
[засварлах]Хоршоо үг
[засварлах]- галуу нугас - усны шувууд
- нуруу нугас - хүн, амьтны ар голын дагуу байрлан дотор нүхэнд нь мэдрэлийн системийн бодос орших хэсэг хэсэг олон яс
Товчилсон үг
[засварлах]Хэлц үг
[засварлах]Өвөрмөц хэлц
[засварлах]- нугас дуурайж, элээ усанд унах - өөрийн чадвараа мэдэхгүй бусдыг дууриан онгирч бүтэлгүйтэх
- нугасгүй дуртай - тун их дуртай
- нугасыг нь олохгүй, нурууг нь олох - ажил хэргийн голыг олохгүй ч ойролцоогоор төсөөлөх
- нугасыг нь олохгүй, нурууг нь олох - ажил хэргийн голыг олохгүй ч ойролцоогоор төсөөлөн хийх~Чиний ажилд туслах гэсэн юм. Найз нь нугасыг нь олохгүй ч, нурууг нь олоод баримжаа юм хийгээд байна байх аа.
- ↑ нуруунд нь нугас ургах
Хэвшмэл хэлц
[засварлах]- Нохой мэт яс булаацалдаж
- Нугас мэт замаг булаацалдах
- Нугас хахахад
- Нуурт тусах гэх шиг
- Нугас замгаа идэхээс биш
- Нулимс нь нулимсаа иддэггүй
- Нугас идвэл
- Нусгай болдог
- Нугас шувуу ирэхэд нуурын ус гэсдэг
- Хараацай шувуу ирэхэд хангайн цас хайлдаг
- Нуруу муутай хүн
- Нугас муутай хаалга
- Нуруу муутай хүн шарвадаг
- Нугас муутай хаалга савдаг
- Нуур амгалан бол
- Нугас амгалан
- Нуур далай шиг идээтэй
- Нугас галуу шиг үртэй
- Нуур шиг шөл
- Нугас шиг мах
- Нууран дунд
- Нугас сайн
- Хавтас нугасандаа түшиг
- Нугас нь хавтсандаа түшиг
Аман зохиолд орсон нь
[засварлах]Зүйр үг
[засварлах]- Нуур далай шиг идээтэй
- Нугас галуу шиг үртэй
Тайлбар: өнөр өтгөн, хангалуун амьдрах
- Нугас шувуу ирэхэд нуурын ус гэсдэг
- Харцгай шувуу ирэхэд хангайн цас хайлдаг
Тайлбар: усны шувууд ирэхээр урин дулаан цаг, хавар болдог
- Нугас муутай хаалга савдаг
- Нуруу муутай хүн шарвадаг
Тайлбар: итгэл найдваргүй байдалтай