зуух
Монголоор
[засварлах]Үгийн гарал
[засварлах]Үгийн дуудлага
[засварлах]- [ʣu:xă]
Үндэсний бичиг
[засварлах]- ᠵᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠬᠠ
ᠵᠠᡍᠣ᠊ᠠᠠᠣ
ᠵ᠊ᠢ᠊ᡍᠣ᠊ᠠᠠᠣ
- (жуух-а)
Үгийн утга
[засварлах]- I нэр.
- Дотор нь гал түлэхэд тохируулан хийсэн тусгай хэрэгсэл
- II нэр.
- Жижиг ам, судаг, жалгын нэр.
- III үйл.
- Аливаа амьтны шүд, амаар үмхэх, хазах
- Шүд, уруулаа хавсран нийлүүлэх
- Өрөлбө, хазуур зэрэг багажаар хавчих, чимхэх;
- шилж. Хэмнэх
- IV.
Ойролцоо үг
[засварлах]Нийлмэл үг
[засварлах]- газар зуух - газар хөндийлөн ухаж хийсэн зуух, газарт суулгасан зуух
- уурын зуух - ус буцалган уураар нь өрөө тасалгааг халаах зуух
- цахилгаан зуух - цахилгаанаар халдаг зуух
- нохой зуух - нохой хазах, нохой урах
- чоно зуух - чоно хазаж урах
- тамхи зуух - амандаа тамхи үмхэх
- хөмхий зуух - а.доод уруулыг хазах; б.дургүйцэл илэрхийлэх, өш өвөрлөх
- хэлээ хөндлөн зуух - а.Биеэ барьж ярихгүй байх; б.согтох
- шазуур зуух - а.араагаа чанга хазаж, зуух; б.тэвчих; в.шилж. өшөө өвөрлөн занах
- хөрөө зуух - давирхай ихтэй нойтон мод хөрөөдөхөд хөрөөний ир зуугдаж даахгүй байх
- амь зуух - ажил хөдөлмөр хийж, амиа тэжээх)
Зөв бичихзүй
[засварлах]Кирил бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]зуух нэр. гал ~ хорш., зуухны, зууханд, зуухнаас, зуухаар, о.тоо зуухнууд
зуу/х үйл. шүд/шазуур ~ (зуурах) хөрөө ~, зууна, зуулаа, зууя, зууж; зуугдах, зууцгаах, зуучих
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй
[засварлах]
Орчуулга
[засварлах]Хоршоо үг
[засварлах]Товчилсон үг
[засварлах]Хэлц үг
[засварлах]Өвөрмөц хэлц
[засварлах]- аяганы амсар зуух - унд хоол идэж уух
- араандаа зуух - муу санах, хорсол өвөрлөх
- зуух халаах - архидах~...зуух халаана гэдгийг Уртнасан нэгэн хөлчүүгээс анх сонссон ажээ. Уртнасан хоолныхоо хүрэн шүүгээнээс лонхтой архи гаргаж “Аавын юм аав загнах болов уу” гэснээ бөглөөг нь под хийтэл үсэргэв (Д.Дамбаринцэн, Нандин чанар).
- ↑ амь зуух
- ↑ аяганы амсар зуух
- ↑ араандаа зуух
- ↑ зажуур зуух
- ↑ хөмхий зуух
- ↑ хэлээ хөндлөн зуух
- ↑ шазуур зуух
- ↑ шүд зуух
- ↑ түүшээ зуух
- ↑ явсан нохой яс зуух
Хэвшмэл хэлц
[засварлах]- Зуух залгаа айлаас гал бүү гуй
- Зусаал залгаа газраас бэр бүү гуй
Аман зохиолд орсон нь
[засварлах]Зүйр үг
[засварлах]- Зуу насалж
- Зуухандаа бүдрэх
Тайлбар: ихэд өтлөх
- Явсан нохой яс зуух
Тайлбар: зүгээр суулгүй явж, юм бүтээсэн хүн сайн сайхан амьдарна
- (зүгээр суулгүй явж
- Юм бүтээсэн хүн сайн сайхан амьдарна); #Өрөлбө
- Хазуур зэрэг багажаар хавчих
- Чимхэх; #Зуурах: хөрөө зуух (давирхай ихтэй нойтон мод хөрөөдөхөд хөрөөний ир зуугдаж даахгүй байх); #шилж. Хэмнэх: зууж идвэл зуу хоног
- Цатгаж идвэл нэг хоног
Тайлбар: юм хэдий элбэг байвч гамнахгүй бол амархан барагдана