гүйх
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [gьi]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠬᠥ᠊᠊ᠢ᠊ᠬᠥ
ᠬᠥ᠊ᠶᠣ᠊ᠬᠥ
- (гүйү)
Үгийн утга[засварлах]
- I үйл.
- Хүн, амьтны түргэвчлэн харайн явах
- Морь малын ижил сүрэг, нутгаа мөрөөдөж ирэх;
- II үйл.
- Барьцгүйгээр нөгөө бөхийнхөө доогуур орж мэх хийх (монгол үндэсний бөхийн үндсэн мэх).
- III үйл.
- Зарим юмны түгэх, нялзах, наалдах
- IV үйл.
- Эр хүйст амьтны ороо, отоо орох
- V үйл.
- Зарим юмны дамжин шилжих, урсах
- VI үйл.
- Худалдах юмны хувилж борлох
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- гүйн ирэх - харайн ирэх
- хорхой гүйх - хорхой хурдан явах
- уралдан гүйх - уралдах
- хуц гүйх - хуц хөөх
- паалан гүйх - пааландах
- тугалга гүйх - тугалга гүйлгэх
- халуун уур гүйх - халуун уур түгэх
- бух гүйх - бухын ороо орох
- гичийд нохой гүйх - нохой гичий даган гүйх
- сампингийн эрхи гүйх - сампиндах
- ус гүйх - ус урсах
- хаван гүйх - хавагнах
- цус гүйх - цусны гүйдэл эргэх
- цахилгаан гүйх - цахилгаан дамжих
- бараа гүйх - бараа борлох
- наймаа гүйх - наймаа хурдан борлогдох
- худалдаа гүйх - худалдаа хурдан борлох
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
гүй/х үйл. *~ нохойд ~гүй нохой саад II.(ороо орох) хуц/бух ~, гүйнэ, гүйлээ, гүйе, гүйж; гүйлдэх, гүйсхийх, гүйцгээх, гүйчих
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
Этгээд үг[засварлах]
- ГОДОЙХ тбү. хурдан гүйх
- Чи 100 метрт годойж байна шүү.
- Годойгоорой. Унаанаас хоцрох нь байна.
- ГУЯДАХ тбү. гүйх
- Та нар түр хүлээж бай. Би дэлгүүр лүү гуядчихаад ирье.
- Чи ажил руугаа гуядчихаад ир.
- ГЯЛАЛЗАХ тбү. гүйх
- Би дэлгүүр гялалзаад ирье.
- Гялалзаарай. Галт тэрэгнээс хоцрох нь байна шүү.
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- гүйх нохойд гүйхгүй нохой саад - өөрөө ажил хийхгүй атлаа ажиллаж байгаа хүнд саад тээг болох
- өөд уруугүй гүйх - ихэд яарч сандран, зүг бүрт гүйх
- гүйх нохойд гүйхгүй/баах нохой саад - өөрөө ажил хийхгүй атлаа ажиллаж байгаа хүнд саад тээг болох~Үгүй ер чи яах нь вэ? гүйх нохойд гүйхгүй нохой саад гэгчээр чи надад саад болох нь уу? Яршиг байна даа хонгор минь (Д.Дамдинринчин, Нандин чанар).
- гүйх ухаантай - юмыг түргэн сэтгэдэг, сэргэлэн~Хэчнээн шувтан бөгстэй, бүсгүй бэлхүүстэй ч арслангийн толгойтой учир гүйх ухаанаар сайн болох биз (Д.Маам, Газар шороо).
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Гүйх нохойд баах нохой саад
- Сайн явдалд самуун явдал саад
- Гүйх нохойд гүйхгүй нохой саад
- Хийх хүнд хийхгүй хүн саад