гэмт хэргийн статистик

Хадмал үг

[англ. crime statistic]

Тайлбар

Гэмт явдлыг судалж буй криминологи, бусад шинжлэх ухаантай математик, магадлал, статистик, социологи, мэдээллийн технологи зэрэг салбарын шинжлэх ухаан нягт уялдаатай байдаг. Нийгэм, эдийн засгийн үзэгдлийн тоо мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх арга зүйн суурь шинжлэх ухааныг статистик хэмээх ойлголт түгээмэл болсон. “Статистик” хэмээх нэр томъёо нь “status” гэсэн латин үгнээс гаралтай юмс үзэгдлийн төлөв байдал гэсэн утгатай үг. Нийгэм, эдийн засгийн үзэгдэл, процессын тоо мэдээллийг шинжлэх ухааны үндэстэйгээр цуглуулж, боловсруулан шинжилгээ хийж, түүний зүй тогтол, харилцан хамаарлыг тооны аргаар нээж үнэлэлт, дүгнэлт гаргадаг шинжлэх ухааныг статистик гэнэ.

Гэмт явдлын нөхцөл байдал, төлөв, чиг хандлага, шалтгаан нөхцөл, мөн гэмт хэрэг үйлдсэн сэжигтэн этгээд, гэмт хэргийн халдлагад өртсөн этгээдийн болон захиргааны зөрчлийн талаарх мэдээллийг статистикийн шинжлэх ухааны арга зүйд тулгуурлан оновчтой цуглуулж, боловсруулж, дүн шинжилгээ хийн, түүний үр дүнг криминологи, виктимологи, эрүү, эрүүгийн процессын эрх зүйн шинжлэх ухаантай уялдуулан судалж, гэмт явдалтай үр дүнтэй тэмцэх зорилт тавигдана.

“Гэмт хэргийн статистик” гэдэгт гэмт хэргийн тоо бүртгэл хөтлөх, мэдээллийн сан бүрдүүлэх, мэдээллийн сангаас статистик мэдээллийг боловсруулан гаргах, түүнд дүн шинжилгээ, анализыг практиктай уялдуулан үр дүнтэй хийж, үр дүнд бодлого, үйл ажиллагаандаа ашиглах үйл ажиллагаа хамаарагдана. Гэмт хэргийн статистик гээд бичихэд Монгол Улсын хэмжээнд үйлдэгдсэн бүх гэмт хэргийг хамруулах зорилт тавигддаг. Мөн хуульд заасан харьяаллын дагуу хуулийн байгууллагуудын бүртгэж, шалгаж буй гэмт хэргийг бүгдийг хамруулах зорилт тавигдах учиртай. Эндээс ургаад Гэмт хэргийн статистикийг боловсронгуй болгох асуудал нь хууль сахиулах, хамгаалах, хэрэгжүүлэх байгууллагуудын мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог оновчтой бүрдүүлэх, үйл ажиллагааг нь жигдрүүлэх, давхардлыг арилгах явдал.