Jump to content

барих

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[bȧrĭ]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠪᠠᠷᠢᠬᠤ
(бари)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
үйл.
  1. Аливаа юмыг гартаа атгах, хөтлөх
  2. Амьтныг гартаа оруулах, хүлэх
  3. Асаах
  4. Баривчлах, эрхэндээ оруулах
  5. Байгуулах, цогцлох, хийж бүтээх
  6. Идээ хийх
  7. Тоглох, дуулах
  8. Аливаа ажил үйл хийх
  9. Өгөх, өргөх, бэлэглэх
  10. Шагнах, урамшуулах

Ойролцоо үг

[засварлах]

Нийлмэл үг

[засварлах]
мод барих - гартаа мод атгах
мөнгө барих - мөнгийг эрхлэн мэдэж зарцуулах
алдуул малыг барих - алдуул малыг эзэмдэн авах
гүү барих - унагыг уяж, гүүг сааж айраг хийх
улаа барих - албадан улаа хэрэглэх
унаа барих - а.морь, тэмээ зэрэг унах малыг барин авах; б.машин олж суух, хүргүүлэх
гал барих - гал асаах
дэн барих - дэн асаах
зул барих - зул асаах
барьж авах - баривчлах
барьж идэх - а.ноцож амийг нь таслан идэх; б.шилж. сүрхий уурсан нэхэж шаардан давшлах, аашилж загнах, байж суухын аргагүй болгох
гэр барих - гэр цогцлон босгох
хашаа барих - хашаа босгох
талх барих - талх хийх
тогоо барих - хоол хийх
ая барих - дуулах
хөгжим барих - хөгжим тоглох, хөгжимдөх
алба барих - алба татвар төлөх
зүү утас барих - юм оёх
такси барих - такси хөлслөх
барьц барих - а.өргөл барьц өгөх; б.барьцанд хүрэх
тугалтай үнээ барих - тугалтай үнээ өгөх
бэлэг барих - бэлэг өгөх
жуух бичиг барих - жуух бичиг өргөх
дээж барих - идээ ундааны зүйлийг хүндэтгэвэл зохих хүнд түрүүлэн өгөх
цай идээ барих - идээ ундаагаар дайлах
дугараа барих - а.найр цэнгэлд айраг архийг нийтэд дэс дараагаар өгөх; б.ая дуу өргөх
жолоо барих - жолоодох, удирдах
машин барих - машин жолоодох
биеэ барих - а.ямар нэг үйл ажилд болгоомжлох; б.хичээх, тэсэх, тэвчих
сэтгэлээ барих - а.сэтгэл санааны хүнд байдлыг тэсвэрлэн давах; б.уурласан, баярласан, гунигласан зэргээс болж догдлох сэтгэлээ тогтоох
амаа барих - ямар нэгэн үйл явдалд хожимдон харамсах
бэртэнгэ барих - бэртсэн гэмтсэнийг илж засах
судас барих - а.судасны цохилтоор нь оношлох; б.шилж. эв аяыг нь тааруулах
толгой барих - толгой барилах
яс барих - а.яс эвлүүлэх; б.хүнийг оршуулахад анх гар хүрэх
бариа барих - өр төлбөрийн оронд эд юмсыг албадан авах
барьцаа барих - зээл өгөхдөө оронд нь данж болгож юм авах
анд барих - сайн нөхөр бололцох
мэдээ барих - бусдад хэл мэдээ хүргэх
голын хөвөө барих - голын хөвөө дагах
уулын хяр барих - уул хярлан явах
гутал барих - гутал багадах
хувцас барих - хувцас багадах, хувцас бариудах
суух барих - суух
хэлэх барих - хэлэх
урдаа барих - хамгийн сайнд тооцох
барин тавин худал хэлэх - улаан цайм худал хэлэх

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ба|ри/х үйл. барина, барьжээ, бариач, бариузай, барьтал; барилцах, ба­ригдах, барьзнах, барьцгаах, барьс­хийх, барьчих

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍᠣ᠊ᠯ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠯᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠴ᠊ᠢ᠊᠊ᠬ᠎ᠠ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠭ᠎᠎ᠠ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠵᠣ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍ‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠪᠡᠴᠣ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠪᠡᠯ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠪᠡ‍ᠰ‍ᠣ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠮ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠯ᠎ᠠ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍ᢉᡍᠣ᠊ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠭ᠎᠎ᠠ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠬ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠮ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊ᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠯ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍᠣ᠊‍ᠰ‍᠊ᠢ᠊ᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠰ‍᠊ᠢ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠎ᠠ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋ᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠬ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍ‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍ‍ᠠ‍ᠴ᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊‍ᠰ‍ᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠳ᠋ᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠪᠡᠡ᠋
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊ᠯ᠎ᠠ
ᠪᠡ᠊ᠷ᠊ᠢ᠊᠊ᠨ᠎ᠠ

/~уул /~гд /~лц /~чих /~цгаа /~ж /~аад /~н /~саар /~вч /~вал /~ваас /~магц /~тал /~хлаар /~нгуут /~сан /~аа(гүй)᠎ /~даг /~х /~маар /~хуйц /~лгүй /~лтай /~ууштай /~шгүй /~я /~гтун /~г /~аарай /~аасай /~аач /~уузай /~сугай /~тугай /~в /~жээ /~лаа /~на

Орчуулга

[засварлах]

Хоршоо үг

[засварлах]

Товчилсон үг

[засварлах]
БАШ Барих, Ашиглалтанд Шилжүүлэх

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
ам барих - а.амаа барих; б.дуулсан дүр үзүүлэх; в.хуучир. нас өндөр болсон өвөг эцгийнхээ аманд сүүл үмхүүлж нүд аниулах
ам барих ачтай хуучир. - насан өндөр болоод үхэхийн цагт сүүл үмхүүлж амаа бариулан нүд аних ач хүүтэй гэсэн санаа
ихийн шийр барих - ихэмсэг зан гаргах
хүний гараар могой барих - бусдыг урдаа барих
элэг барих - бусдыг басамжлан дээрэлхэх
барьж идэх гэх/шахах/дөхөх - буруушаах, зэмлэх, шалгаах зэргээр байж суухын аргагүй болгох~Зарц нараа барьж идчих гээд байдаг Гэрэл Эрдэнийн дэргэд байхдаа хайлсан тугалга шиг эелдэг зантай, өчүүхэн булбарай эмэгтэй болдог байлаа (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).
барьсан тавьснаа мэдэхгүй [болох] - а.самгардан сандарч, яах учраа олохгүй болох~Энэ хэн бэ, юуны учир Соёлоо энэ залуугийн өмнө царайгаа зэвхийлгэн гөлөрч барьсан тавьснаа мэдэхгүй барьц алдаж байна вэ (Хайрын төлөөх сүүлчийн тэмцэл). б.мунаж зөнөх

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Барь гэх танай ёс
Барих болих манай дур
Нисэх хүн байвал
Барих хүн байна
Туух нуруугүй
Тураг сүүлгүй
Барих далгүй
Базах сүүлгүй
Хар нүдэнд нь харалган харагдаж
Барих гарт нь баримжаа алдагдах

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]