бух

Монголоор

Үгийн дуудлага

[buxă]

Үндэсний бичиг

ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ

(бух-а)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. Агтлаагүй эр үхэр
2. шилж. Бөх, хүчтэй, бузгай том

II нэр.цэрэг.

1. Цэргийн ангийн бүлэг; цэрэг дайны төхөөрөмж.

III.

1. хөх бух амьт. (бор шувууны багийн бидэртэй жижиг шувуу).

IV нэр.хуучир.

1. Тариан талбайг урсгал устай холбосон шуудуу.

Нийлмэл үг

бух тавих - а.эр бярууг хөнгөлөхгүйгээр үлдээж эцэг мал болгох; б.бух хээлтүүлгэд оруулах

бух хэрэх - бух мөргөлдөхөөр уухилан шороо цацалж хүзүүгээ гүдийлгэн хялайн харалцаж зогсох

бухан бяруу - хоёр настай агтлаагүй эр үхэр

бух ноололдоон тогл. - хоёр талаас шалбуур өмссөн бөх гарч, сарлагийн бух хөдөлгөөнөөр барилдах газарт очоод, халз тулан ноцолдож, далыг шороодсон нь дийлдэг нэг төрлийн барилдаан, чөлөөт бөхийн эртний хэлбэр гэж үздэг

бух тэрэг - галт тэрэгний хөдөлгүүр

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

бух нэр. бухыг, буханд, бух­наас, бухаар, бухтай, о.тоо бухнууд

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ  ᠶᠢ‍᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠳ᠋ᠣ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠪᠡ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠬ᠎ᠠ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ

/~ын /~д /~ыг /~аас /~аар /~тай /~руу /~аа /~ууд

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

бухын дуулга - бухын дагзны зузаан шир арьс

дөргүй бух - зөрүүд гөжүүд зан; учир мэдэхгүй мугуйдлан зүтгэдэг хүн

уулын буга үзээд унасан бухаа орхих - юманд хэт их санаархаж, хуучнаа умартах

бяруу болоогүй байж бухын баасаар баах - юу юуны туханд хүрээгүй байж их зан гаргах, аавын цээж гаргах

бухын доодхыг харж, үнэг турж үхэх - их юм мөрөөдөж, хоосон хоцрох

бухан хүзүү - гөжүүд бурангуй этгээд~Зөрүүд зан нь хөдлөөд буруу хараад хэвтчихдэг бухан хүзүү байгаа юм. Эхлээд учир начрыг нь ойлгуулаад эвээр гуйгаад үзээрэй.

бухан хүзүү заах - а.гөжүүдлэх, буранхайлах, мэлзэх, луйвардах зэргийн~Бухан хүзүү заагаад үгүй мэдэхгүй гээд л булзаад суучихсан. б.баян элбэг хөрөнгөнд эрдэж ихээр зарах

буханд ачсан ачаа шиг, буруу ишилсэн сүх шиг - зөрүүд~Хэдэн удаа гуйгаад цусаар уйлсан ч хөдөлдөггүй, буханд ачсан ачаа шиг буруу ишилсэн сүх шиг зөрүүд бурангуй этгээд юм гэнэ.

бухандаа мөргүүлэх - муугаа үзэх, аюул гамшигт учрах~Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр гэгчээр эцэс сүүлдээ бухандаа мөргүүлээд толгойгоо шаагаад сууна чинээ санасангүй.

бухын хамрыг нударгаар нүхлэх - а.бүтэшгүй зүйл~Саальчид маань цөмийг нь хуваагаад авчихсан ийм үед дахин хуваарилалт хийнэ гэдэг бухын хамрыг нударгаар нүхлэнэ гэсэн үг (Цог сэтгүүл). б.хүнийг хэрэгт далдуур түлхэн унагах

↑ бяруу болоогүй байж бухын баасаар баах

↑ дөргүй бух

↑ уулын буга үзээд унасан бухаа орхих

↑ хэрсэн бух шиг

Хэвшмэл хэлц

Буга албал баярлана

Бух үхвэл гомдоно

Бух гэтэл бяруу

Хөгшин гэтэл залуу

Бух дагаж

Бяруу өвсөнд хүрнэ

Бух өтлөвч бяруундаа зөв

Чоно өтлөвч ишгэндээ зөв

Бух өтөлбөл өлөнд

Буур өтөлвөл эрээнд

Бух сүргийн манлай

Буурал гэрийн манлай

Бух сүргийн хагастай тэнцэнэ

Буурал бүлийн ихэнхтэй тэнцэнэ

Бух тавибал нэг бяруу сүйднэ

Бошго тавибал нэг хөвгүүн сүйднэ

Бух тавибал нэг үхэр сүйднэ

Лам тавибал нэг хүүхэд сүйднэ

Бух тавибал үхрийн орз

Лам тавибал хүний гарз

Бух тавихдаа шинж

Буурцаг тарихдаа шил

Бух уух шар ус байхгүй атал

Бяруу уух шар ус хаанаас байх вэ

Бух хөгширвөл бярууны доог

Хүн хөгширвөл хүүхдийн доог

Бух хэдий бузгай боловч

Бяцхан тугал байсан юм

Бух хэдий тошивч

Зэлтэй тугал байсан

Бух шиг тошиж

Буур шиг хүрхрэх

Буян байгаад эдэлж чадахгүй

Бух байгаад зарж чадахгүй

Буян нь ирэхэд

Бух нь тугаллана

Буян нь ирэхэд

Бух нь хээлтэнэ

Бяруу болоогүйгээс

Бух болох

Бяруу сүүлдэж хойшоо ойчсоноос

Бух сүүлдэж урагшаа ойчсон нь дээр

Хар болсон гэлэнгээс зайл

Бух байсан шараас зайл

Хүлэг өтлөвч ачаандаа зөв

Бух өтлөвч бяруундаа зөв

Хүн хөгшрөвч санаа нь хөгшрөхгүй

Бух хөгшрөвч хамар нь хөгшрөхгүй

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Буурнаас айсан тайлаг

Буханд мөргүүлсэн бяруу

Тайлбар: айж халширсан, зүрх нь үхсэн хүн

Бухыг барьж болно

Бодлыг барьж болохгүй

Тайлбар: хүний бодож санаж байгааг мэдэхэд бэрх