дөрөө

Монголоор

Үгийн дуудлага

[dцrц:]

Үндэсний бичиг

ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋

(дөрүгэ)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. Морь, малд мордох, унаж явахад зориулсан эмээл, тохошны нэгэн эдлэл
2. Анжисны бул хөндөл хоёрын хоорондох уяа;
3. Хоёр дөрөөг холбосон оосроос салган авах арга сэдэн тоглох монгол наадам;

II нэр.

1. Нэг зүйл жижиг модон хувин.

Нийлмэл үг

ган дөрөө - ган төмрөөр хийсэн дөрөө

дээсэн дөрөө - б.дээсээр томж хийсэн дөрөө; б.шилж. амь наана, там цаана

сийлбэртэй дөрөө - ган, төмрийг сийлж урласан дөрөө

тохошны дөрөө - тохшинд хийх хөнгөн дөрөө

хавирган дөрөө - хавирга мэт матигар төмрийг өөд өөдөөс нь нийлүүлэн гагнасан дөрөө

цутгамал дөрөө - төмөрлөгийг хайлуулан хэвд цутгасан дөрөө

дөрөөн таваг - дөрөөний доод талын хөл тавих хавтгай гишгүүр

дөрөөний зага - дөрөөний таваг, хавиргыг хөвөөлж чимэглэсэн хээ угалз

дөрөөний сур - дөрөө дүүжлэх сур

дөрөөний сэнж - дөрөөний сур оруулах сүв

дөрөөний таваг - дөрөөн дорх хавтгай

дөрөөний толь - дөрөөний таваг

дөрөөний хавирга - дөрөөний сэнж бүхий хажуу

дөрөөний холбоо - эмээлийн хоёр дөрөөг морь, малын гэдсэн доогуур холбох богино сур

дөрөө жийх - дөрөөн дээр гишгэн босох

дөрөө мултлах - а.морь, унаатай хүн айлд бууж орох; б.зорьсон газраа хүрэх

дөрөө нийлэх - хүнтэй нийлэх, хамсах

дөрөө хавирах - а.дөрөө хөдөлгөж давирах; б.морьтой хүмүүс дөрөө шүргэм ойр зэрэгцэж явах

дөрөө тэмцэх - а.морь малын мордуулахгүй зайлах; б.шилж. арай ядан явсаар нутагтаа ирэх

дөрөө шүргэх - өвс ургамал өндрөөрөө морьтой хүний дөрөөнд хүрэх

дөрөө чангалах - юманд явахаас өмнө яльгүй архи уух

дөрөөгүй залрах - а.мориноос унах; б.шилж. ажил албанаас хөөгдөх, ажлаас халагдах

дээсэн дөрөөн дээр - дэн дун, дөнгөн данган

унадаг дугуйны дөрөө - унадаг дугуй хөдөлгөх гишгүүр

машины дөрөө гишгэх - машинд суух, буух шатан дээр хөлөө тавих

шонд авирах дөрөө - цахилгааны шонд авирах хэрэгсэл

цахилгаанчны дөрөө - цахилгаанчны шонд авирах хэрэгсэл

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

дө|рөө нэр. *дээсэн ~н дээр байх (дөнгөн данган тогтох) дөрөөний, дөрөөнд, дөрөөнөөс, дөрөөгөөр

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡ᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡ᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡ᠊ᠨ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠪᠡ᠊‍᠊ᠨ
ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᠭᠡᠡ᠋ ᠨᠣ᠊ᠬᠥᠣ᠊᠊ᠨ

/~ий /~д /~г /~өөс /~өөр /~тэй /~рүү /~өө /~үүд

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

дөрөө нийлэх - (үл тааш.) муу хүнтэй нийлэх, хамсах, нөхөрлөх~Гончигнамжилтай дөрөө нийлээд байдаг нь жаахан эвгүй шиг (Ж.Пүрэв, Гурван зангилаа).

дөрөө хавирах - тэнцэж очих, хэр хэмжээ адил байх, энэ зэрэгцэх~Наадмын тал руу дөрөө хавиран явцгаалаа.

дөрөө чангалах - юманд явахын өмнө ялимгүй архи ууж цог бадруулах~Дөрөө чангалах юм бий юү гэж ирэгсдийн нэг нь хэлэв (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).

дөрөөгүй залрах - (хошин) а.(мориноос) унах~Хүмүүсийн ярилцахыг сонсвол –Хувилгааны морь эмээлтэйгээ ижилдээ ирсэн, өөрөө алга гэнэ. –Яагаа юм бол? –Согтуу морилсон гэнэ. Дөрөөгүй заларчихаа юм болов уу гэлцэж байв (Н.Надмид, Хүлээсэн алдарсан нь). б.дээгүүр албатай явснаа шатгүй буух

дөрөөгүй янгиа шиг - зөрүүд~Араасаа зөвхөн тэнэг амьтнуудыг дагуулаад явахын тулд төрсөн луйварчин, ичих айхыг мартсан дөргүй бух, дөрөөгүй янхиа шиг болсон амьтан (Стендал, Улааныхан ба харынхан).

↑ алсын мориноос дөрөө мултлах

↑ гарыг нь ганзаганд хөлийг нь дөрөөнд

↑ дээсэн дөрөөн дээр

↑ дээсэн дөрөөтэй

↑ тал хөл дөрөөн дээр

↑ хэргийн дөрөө босгох

↑ хялгасан дөрөөн дээр

Хэвшмэл хэлц

Бүүрэг хол

Дөрөө ойр

Дөрвөн дэртийн чүнчиг

Дөрөө нуурын шүү

Дөргүй сарлаг

Дөрөө мэдэхгүй

Дөрөө жийж

Жолоо сунгах

Дөрөө жийрэглэх

Дөрвөн модгүй хүн байдаггүй

Дөрөө нуурын хужир

Дулаан сайрын өтөг

Дөрөө өшиглөх хүн моринд гарна

Дүрэм мэдэх хүн манлайд гарна

Дөрөө урт ч газарт хүрдэггүй

Дүү сайн ч ахад хүрдэггүй

Ёр урьдаас

Дөрөө хойноос

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Гарыг нь ганзаганд хөлийг нь дөрөөнд хүргэх

Тайлбар: бие даан ажиллаж амьдарч чаддаг болгох