Jump to content

дайн

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[dain]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ
(дайин)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
нэр.
  1. Улс хоорондын болон нийгмийн бүлгүүдийн хоорондох зохион байгуулалттай зэвсэгт мөргөлдөөн
  2. Дайсан

Ойролцоо үг

[засварлах]

-байлдаан -сөргөлдөөн

Нийлмэл үг

[засварлах]
дайн гарах - дайн дэгдэх
дайн дуусах - энх амар цаг ирэх
дайн дэгдэх - дайн эхлэх
дайн зарлах - а.дайтах болсоноо албан ёсоор нийтэд мэдээлэх; б.яриа.
дайн өдөөх - дайныг сэдэх
дайн хийх - дайтах, тулалдах
дайны аюул - дайнаас үүдэх хор хөнөөл
дайны байдал - дайны хийгээд байгалийн аюул гамшиг гэх мэт онцгой хүнд нөхцөлд төр, засгийн дээд байгууллагын шийдвэрээр улс орон даяар болон түүний зарим хэсэгт тогтоодог онцгой журам
дайны бодлого - дайныг ялалтад хүргэх, өөрт ашигтайгаар дуусгах стратеги
дайны гал - дайны өрнөл
дайны голомт - дайны хамгийн хор, ширүүн тулаантай хэсэг
дайны зам - а.дайн болж өнгөрсөн талбар; б.аливааг дайн, хүчирхийллээр шийдэх бодлого
дайны сүлд - байлдаж буй этгээдийг ивээн хамгаалагч сүлд
дайны талбар - дайн тулаан болж буй газар
дайны төлөөс - шударга дайнд ялагдсан этгээд дайны хор хохирлыг барагдуулах арга, хэлбэр
дайны хөл - дайны уршгаар үүдсэн хор хөнөөл, үймээн самуун
дайны шарх - а.дайн тулаанд оролцож авсан шарх; б.дайнаас гарсан хохирол
шударга дайн - ард түмнийг ангийн болон нийгмийн дарлалаас чөлөөлөхөд чиглэгдсэн дайн
шударга бус дайн - аливаа дарангуйлал, мөлжлөг, ноёрхлыг бататгах, хамгаалах дайн
аян дайн - аль нэг этгээдийн эсрэг удаан үргэлжилсэн байлдаан

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

дайн нэр. дайны, дайнд, дайнаас

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠊ᠢ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡᠷ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊ᠨ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡ‍ᠨ᠋‍

/~ы /~д /~ыг /~аас /~аар /~тай /~руу /~аа

Орчуулга

[засварлах]

Хоршоо үг

[засварлах]

Товчилсон үг

[засварлах]

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
дайнаа ирэхэд дариа нухах - аливаа бэлтгэл зориулагдсан үйл явдлынхаа өмнө дууссан байх ёстой гэсэн санаа~Дайнаа ирэхэд дариа нухаад сууж байвал хэцүү шүү. Гийчдийг ирэхээс өмнө шалавла хүүхдүүдээ гэж эмээ яаруулна.
дайны хөл - дайнаас болсон үймээн түйвээн~Гэтэл түүнийг барууншлах тусам дайны хөлөөс зайлсан цагаачингууд олшров (Б.Пэрлэй, Эрдэнийн суваргын гялбаа). ~Нутаг маань дайны хөлд байгааг би өчигдөр Да Лооеэгийн амнаас мэдлээ (Д.Намдаг, Цаг төрийн үймээн).

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Дайн болоход
Дариа нуух
Дайн үзээгүй хөвгүүн баатар
Даяг үзээгүй банди баатар
Дайн цусан мөртэй
Сайн тосон мөртэй
Зуд болбол олон дээр
Дайн болбол улс дээр
Зуд болбол олон дээр
Дайн болбол дэлхий дээр

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]

Зүйр үг

[засварлах]
Дайн дууссаны хойно цэрэг хэрэггүй
Гол гарсны хойно гүүр хэрэггүй

Тайлбар: хэрэглэж өнгөрсний дараа тусыг умартах

Дайнаа ирэхэд дариа нухах

Тайлбар: бэлтгэлээ базаахгүй байсаар хугацаа давхцуулан хийх