Jump to content

гахай

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[ǧaxai]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ
(гахаи)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
I нэр.
  1. амьт. Элдэв идэшт, хэвдэггүй, Еврази, Африкт тархмал, олон зүйлтэй, тэжээвэр нь дэлхий даяар тарсан том биет дэлэнт амьтан
  2. зурхай. Сарны зурхайн арван хоёр эрхтний сүүлчийнх буюу арван хоёрдугаар
  3. шилж. Бохир, заваан
  4. шилж. Ховдог, идэмхий.
II нэр.
  1. Адууны туурайны улны дотор талын гурвалжин хэсэг; хэдрэм
III нэр.тогл.
  1. Жижигхэн тайрдас модыг өрж тавиад, тусгай модоор онож унагах тоглоом наадам
IV.
  1. гахай харцгай амьт. (хошуу улаан, хоолойн доод этгээд цагаан нэг зүйл бялзуухай).
V нэр.
  1. Тэрэгний тэнхлэгийг тогтоох цүү.
VI.
  1. гахай эм урга. (иш нарийн, салаа үлэмж, хөх навчтай өвс).
VII нэр.этгээд.
  1. Ганзагын наймаачдын бараагаа хийж зөөдөг томоохон хэмжээний сав, цүнх

Ойролцоо үг

[засварлах]

Нийлмэл үг

[засварлах]
гахайн сор - гахайн ширүүн, урт шулуун үс
гахайн сур - гахайн арьсан сур
гахайн торой - гахайн үр төл
гахайн үзмэрч - гахайн толгойгоор мэргэлдэг хүн
бодон гахай - нас гүйцсэн эр гахай
гахай хавдар анагаах. - эрүү шанаан тус газар хавддаг халдварт өвчин
гахайн сүүл урга. - ус намагтай газар буюу гол горхины усан дотор ургадаг олон наст ургамал
гахайн чих урга. - гуу жалга, элсэрхэг чийгтэй хөрсөнд ороож ургадаг, зүрхэн буюу дугариг хэлбэрийн навчтай өвс
гахай жил - сарны тооллын арван хоёр жилийн арван хоёрдугаарх нь
гахай сар - өвлийн тэргүүн сарын
гахай өдөр - гахай эзэлсэн өдөр
гахай цаг - шөнийн 21.4023.40 цагийг дуусталх үе
гахай шиг амьтан - а.бохир, заваан; б.ховдог, идэмхий
гахай засах - өөлөх
гахай өөлөх - адууны турууны улны дотор гурвалжинг өөлөх
гахай нурамлах - чийгтэй ширэг газар удаан чөдөрлөсөн морины гахай дэвтэж сунасныг хурц хутгаар өөлж засаад, халуун нурман дээр гишгүүлэх
гахай түрэх - адууны туурайн хэдрэм түрж ургаад газар тулж доголгох
гахай сөхөх - адууны туурайн өвчнийг эмчлэх арга
гахай цохих - гахай тоглоомоор наадах
гахай чирэх - томоохон сав чирэх

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

га|хай I.амьт.. гахайн, гахайг, гахайд, гахайнаас, о.тоо га­хайнууд

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ  ᠶᠢ‍᠊ᠨ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠳ᠋ᠣ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠪᠡ᠊‍᠊ᠨ
ᠭᠠ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ

/~н /~д /~г /~наас /~гаар /~тай /~руу /~гаа /~ууд

Орчуулга

[засварлах]

Товчилсон үг

[засварлах]

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
нохой гахайдаа хүрэх - зад хэрэлдэх
гахай зөөх - наймаа хийх~Эрээн Нарантуул хоёрын хооронд таван жил гахай зөөгөөд олсон хэдээрээ энэ машиныг авлаа.
гахай явган, нохой нүцгэн - явгарч мухардах, унаагүй болох~Одоо яадаг билээ. Хүний газар, гүнгийн нутагт гахай явган, нохой нүцгэн хаа очих билээ гэж Долгор уйлан нулимс нь хацрыг нь даган урсав (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).
↑ нохой гахайдаа хүрэх
↑ тохой тойрч, гахай ногтлох

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Газар дуулаг
Гахай чагнаг
Газар санаатай
Гахай дотортой
Газрын сүрийг
Гахай дардаг
Гай газар доороос
Гахай модон дотроос
Гай газар доороос
Гахай шахирийн доороос
Гар мухар
Гахай явган
Гахай адил таргалсан ч идэхээс уйдсан хүнгүй
Газар даахгүй баяжсан ч олохоос уйдсан хүнгүй
Гахай барихад бугуйл хэрэгтэй
Газар хагалахад анжис хэрэгтэй
Гахай барихад гох хэрэгтэй
Газар хагалахад гоотуу хэрэгтэй
Гахай тэнгэр хардаггүй
Гай зовлон мэддэггүй
Гахай тэнгэрийн царай хардаггүй
Хулгайч хүний нүүр хардаггүй
Гахай унтахдаа
Нохой идэхдээ
Гахай хадарсан газарт
Ганцаараа битгий яв
Гахай хариулсан хүн
Уураа бардаг
Гахай хэдий таргалавч арьсны гадна таргалахгүй
Нохой сандарвал хэрэм харайна
Гахай сандарвал хэрэм түлхэнэ
Нохой явган
Гахай нүцгэн
Хүн алдаршвал эмээлтэй
Гахай таргалбал аюултай
Чоно шиг дайрч
Гахай шиг хадрах

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]

Зүйр үг

[засварлах]
Гахайн хоншоор хашаа эвдэх
Хүний хоншоор хошоо эвдэх

Тайлбар: муу хүний хов жив дэндвэл бусдын нөхөрлөлийг эвдэнэ