Jump to content

алаг

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[alag]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠬ
(алаг)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
тэм.
  1. Хоёроос дээш өнгө алаглан оролцсон байдал;
  2. Хоёр ба хэд хэдэн өнгө бүхий амьтан, малын зүс
  3. Жигд биш, янз янз

Ойролцоо үг

[засварлах]

Нийлмэл үг

[засварлах]
алаг ямаа - цоохор ямаа
хар алаг - хар зүсэнд цагаан өнгө оролцсон нь
хүрэн алаг - а.хүрэн зүсэнд цагаан өнгө оролцсон нь; б.нидрэгдэж цохигдсоны улмаас арьсанд үүсэх толбо
алаг булаг - а.алагтай адил; б.зүйл зүйлийн өнгө зүс тарлантан холилдсон нь
алаг мах - өөх мах алагласан
зарим газар муу ургасан тариа -
алаг хорвоо - а.дэлхий; б.амьдрах ертөнц
алаг цоог - хааяа хааяа, энд тэнд, хэсэг бусаг
алаг ангир амьт. - эрээн ангир
алаг ар амьт. - нүдний цэцгий хар, толгой хүзүү, ар жигүүр цөм гялалзсан хүрэн өнгөтэй бялзуухай
алаг болжмор амьт. - хар буюу хар бидэртэй, цагаан чандар холилдон ургасан болжмор
алаг мэлхий - шагайгаар мэлхийн биеийг дүрслэн өрөөд, шоо орхиж наадах монгол үндэсний нэг зүйл тоглоом
алаг хунчир урга. - буурцагт ургамалд багтах говь нутгийн олон наст өвслөг хортой ургамал; эгц доошоо сууж ургасан үндэслэг шинжтэй, махирласан олон салаа иштэй, цайвар ногоон өнгийн жижиг навчтай, тэр нь саарал өнгийн үсээр бүрхмэл; цэцэг нь бүдэг ягаан өнгөтэй, олон толботой

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

а|лаг тэм.. алагт, алгаас

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ

/~дуу /~хан

Орчуулга

[засварлах]

Товчилсон үг

[засварлах]

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
алаг үзэх - хүнийг үзэл бодол, байр суурь, гарал үүслээр нь ялгаварлах
алаг азаргаа унаж байгаад, алаг азаргаа эрэх - дэргэдэх зүйлээ омтгойлох буюу эрж олохгүй~Ээж нь бор тэрлэгээрээ тараг хучих гээд л хайгаад мунгинаад байсан чинь өөрөө өмсчихсөн байж шүү дээ. Нөгөө алаг азаргаа унаж байгаад, алаг азаргаа эрэхтэй адил юм боллоо.
алаг бөөрний холбоотой/холбоо сүлбээтэй - ах дүү, төрөл садны хэлхээ холбоотой~Энэ нарт хорвоод эцэг эхээс хоёулхнаа үлдсэн алаг бөөрний холбоотой хүмүүс өнө удаан хагацлын дараа гэнэт уулзан учраад... баярлах ажээ (Л.Түдэв, Уулын үер).
алаг махны тасархай, алтан ясны хэлтэрхий - ураг төрөл, төрөл садан, хамаатан садан, цус нэгтэй~Уг нь бие биенээ харж хандаж баймаар санагдах юм. Бид чинь яалт ч үгүй алаг махны тасархай, алтан ясны хэлтэрхий дээ.
алаг нүднээс бусад нь байх - элбэг, дэлбэг~Хүний алаг нүднээс бусад нь байх болсон зах руу явсаар Жалбуу, нэг өдөр залуухан, биерхүү, сэтэлзэж сорголзсон соотгор чихтэй хөх саарал нохой хөтлөн иржээ (Б.Бааст, Алтайн хөх дөнөн).
алаг үзэх - ялгаварлах~Адилхан жоохон амьтсыг алиныг нь гэж алаг үздэг юм. Бүгдэд нь л ижилхэн бэлэг өгөөрэй.
↑ аяга алаг үгүй
↑ үхрийн алаг гаднаа, хүний алаг дотроо
↑ хүний алаг

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Адуу муу арав хувилах
Алаг шаазгай хорь шахтнах
Айл олон ч цоолго нэг
Алаг шаазгайн үүр нэг
Алаг азаргаа унаж байгаад
Алаг азаргаа эрнэ
Алаг бөөрийн холбоо
Ах дүү төрөл садны хэц сүлбээ
Алаг булаг адуунд байдаг
Андуу буруу аманд байдаг
Алаг даагын ал хүрч
Зурамны зоо шүүрэх
Алаг махны тасархай
Алтан ясны хэлтэрхий
Алаг нохой хуцах
Айлын хүн хэлцэх
Алаг нүдний андуу олон
Алтан дэлхийн атриа олон
Алаг нүдний харц нэг
Арам жадны барьц нэг
Алаг нүдний харц нэг
Ариун зүрхний лугшилт нэг
Алаг нүдний цөцгий мэт
Үнсэх хамрын заар мэт
Алаг нүдээ алдвал сэлбэхэд бэрх
Амраг нөхрөө гомдоовол сэргээхэд бэрх
Алаг уур огторгуйд тулж
Агтны тоос тэнгэр бүрхэх
Алаг үзэлтэй
Адгуу зантай
Алаг шаазгайг шагштал
Алтан нарыг таштал
Алдаа буруу гэгч амаар дүүрэн байдаг
Алаг булаг гэгч адуугаар дүүрэн байдаг
Алтан туухай бүсний чимэг
Алаг үр гэрийн чимэг
Алтан ясны хэлтэрхий
Алаг махны тасархай
Амлашгүй юмаа
Алаг дааганд бүү хэл
Амьд хүн аргатай
Алаг үхрийн бөгсөнд янтайтай
Анга сэмбэрүү нэг байсан
Айлын баянд булаагдчихсан
Алаг хээр нэг байсан
Арын сүмд авагдчихсан
Ар өвөр нь танигдахгүй
Алаг эрээн нь мэдэгдэхгүй
Арвайх шүд нь ярзайж
Алаг нүд нь бүлтийх
Ах дүүгийн барилдлагатай
Алаг бөөрийн сүлбээтэй

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]

Зүйр үг

[засварлах]
Алаг үзэлтэй адгуу зантай

Тайлбар: хүнийг ялгаварлан харьцдаг

Алаг булаг адуунд байдаг
Андуу буруу аманд байдаг

Тайлбар: алив осол эндэл нь ам хэлнээс үүсдэг

Эх нь хээр алаг бол
Хүү нь шийр алаг

Тайлбар: хүн удам угсаагаа дууриадаг

Цэцэн үг

[засварлах]
Аяганы алгаас
Адууны алаг дээр

Тайлбар: хүнийг ялгаварлах хэрэггүй