хагархай цонхны онол ба олон нийтийн цагдаа

Хадмал үг

[англ. broken windows and community policing]

Тайлбар

Явган эргүүлийн цагдаагийн ач холбогдлыг ахин нээсэн нь хагархай цонхны онолыг хөгжихөд ихээхэн хувь нэмэр оруулсан. Энэхүү бүтээлийг товчоор хэлбэл, машинтай эргүүлийн цагдааг бодоход явган эргүүлийн цагдаа нь архидан согтууралт, биеэ үнэлэлт, залуучуудын наргиа, мансууруулах бодис борлуулагчид зэрэг гэмт хэргийг өөрийн хуваарьт газарт илүү үр дүнтэй таслан зогсоож, хэв журмыг сахиулдаг, эдгээр жижиг асуудлуудыг цаг тухайд нь зохицуулснаар иргэд цагдаа нарыг илүү хүндэтгэж, мөн илүү аюулгүй орчинд байгаагаа мэдэрдэг, аюулгүй байдал болон цагдаад итгэдэг иргэд нь нийгмийн албан бус хяналт буюу хууль тогтоомж биелүүлэх, зөрчлийг мэдэгдэх зэргээр цагдаа нартай хамтран ажиллаж эргэн тойрноо илүү аюулгүй болгоход нөлөөлдөг; айдасгүй аюулгүй байдал нь оршин суугчдыг тухайн газраа үргэлжлүүлэн амьдрах, эд хөрөнгөө тордох зэрэг урам зоригийг өгдөг төдийгүй бусад хүмүүс, болон хөрөнгө оруулалтыг татдаг гэж үздэг; улмаар эерэгээр дээшлэх тойрог үргэлжилдэг. Энэхүү хагархай цонхны онол нь хэдий батлагдаагүй ч цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагааны стратеги, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хөтөлбөр, хотын шинэчлэл зэрэг олон зүйлд сүүлийн 15-20 жилийн хугацаанд ихээхэн нөлөө үзүүлсэн юм.

Явган эргүүлийн цагдаагийн ач холбогдлыг шинээр тогтоосон нь орон нутгийн болон дүүргийн цагдаагийн газрыг ихээр бий болгоход нөлөөлсөн. Машинтай эргүүлийн цагдаатай харьцуулахад явган цагдаа нь тухайн нутаг дэвсгэрийн иргэдтэй танил, тэдэнтэй ойр ажилладаг. Энэхүү харьцуулалт буюу машинтай цагдаа нь илүү үр дүнтэй шуурхай ажилладаг гэдэг ойлголт нь мэдээж дээрх судалгааны үр дүнг тодорхой болохоос өмнө нэлээд маргаан дагуулдаг асуудал байсан. Холбогдох судалгааны үр дүнд дээрх таамаглал нь амьдралд нийцэхгүй байгааг нотолсон нь олон тооны стратегийн шинэ хувилбар хөгжүүлэх үндэслэл болсон ба, үүн дотор орон нутгийн цагдаагийн талаарх бодлого хамаарна.

Практик дээр орон нутгийн цагдаагийн үйл ажиллагаа нь эргүүлийн цагдаагийн үйл ажиллагааны ажлын ачаалал болон зорилгод нөлөөлсөн. Машинтай эргүүл хийн, хяналт тавин хүлээх арга барилын дагуу биш, харин үүний оронд орон нутгийн цагдаа нар нь тухайн орон нутгийн иргэдтэй болон тодорхой байгууллагатай хамтран ажиллах замаар тухайн орон нутгийн тодорхой асуудлыг шийдвэрлэдэг. Энэхүү арга барил нь өмнөх арга барилтай харьцуулахад илүү хамтын, идвэхтэй ажиллагаа шаардсан арга барил юм. Мэдээж орон нутгийн цагдаа нь тусламжийн болон бусад дуудлага хүлээж авах, түүнд хариулах, үүргийг гүйцэтгэдэг ч дуудлага хүлээж авахаас бусад цагт хүлээх болон хянах бус харин тодорхой асуудал шийдвэрлэхэд анхаардаг.