тусах үйл үг
Тодорхойлолт
[засварлах]Үйлийн эзнээс гадна үйлэнд өртөх зүйлд зорин чиглэх, хэлзүйн талаар заахын тийн ялгалтай шууд тусагдахуун гишүүнийг захирч чадаж байгаа үйл үгийг тусах үйл үг гэнэ. Өөрөөр хэлбэл өмнөө заахын тийн ялгалтай үгийг захирч чадаж байвал тусах үйл үг болно. Үйлэнд өртөх зүйл гэдэг нь хэлзүйн хувьд заахын тийн ялгалаар хэлбэржиж үйл үгэндээ захирагдан шууд тусагдахуун болдог.Заахын тийн ялгалтай үг гэдэг нь хэнийг? юуг? гэсэн асуултанд хариулагддаг -ийг/-ыг/, -г зэрэг нөхцөлүүдээр ил, мөн заахын тийн ялгалын тэг хувилбараар далд хэлбэржсэн үг юм.[1]
Жишээ нь
[засварлах]"Би ном⟨-ыгø⟩ уншив." гэхэд ном гэдэг үг нь заахын тийн ялгалын нөхцөлийн тэг хувилбараар далд хэлбэржиж, юуг? гэсэн асуултад хариулагдан үйлэнд өртөх зүйл буюу шууд тусагдахуун болж байна.идэх уух унших тоглох г.м
Онцлог
[засварлах]Тусах үйл үгс нь ямагт идэвхтэй,харин эс тусах үйл үгс нь идэвхтэй бас идэвхгүй байж болно. Үйл үгийн тусах, эс тусах шинж нь бодит байдлын тусгал болж уул үгийнхээ үгийн сангийн утгатай холбогдоно. Зарим үйл үг шууд утгаараа тусах, шилжсэн утгаараа эс тусах утгатай хэрэглэгдэх тохиолдол байдаг. Мөн үйл үгийн тусах ба эс тусах шинж нь үйл үг бүтээх ёстой нягт холбоотой. Өөрөөр хэлбэл, үйл үг бүтээх дагавруудын нэг хэсэг нь тусах үйл үг бүтээх, нөгөө хэсэг нь эс тусах үйл үг бүтээх үүрэгтэй байдаг.
Үндэсний бичиг
[засварлах]- иү иүш миү
- ↑ Ц.Өнөрбаян 'Орчин цагийн монгол хэлний үгзүй', УБ,2004