Аав

Дуудлага

аав [a:w]

Хоршоо үг

аав нэр ~ ээж хорш., *~ын цээж гаргах (давлиун зан гаргах), *~ынд суух (шо­ронд орох), аавын, аавд, ааваас, аав руу, о.тоо aaвууд, аав нар

Монгол бичиг

аав

feB

Хэлц үг

Аав: аавдаа адуу манахыг заах/аавдаа авгай авахыг заах/аав­даа хүүхэдтэй болох арга заах: өөрөөсөө ахмад эсвэл мэдлэгтэй хүнд дэмий, илүү үг хэлэх: Аавдаа адуу манахыг заана гэгчээр би чамд зааж сургана гэж юу байхав. Өөрөө мэдээд хий. “Аавдаа ав­гай авахыг заах гээ юу?” хэмээн зэвүүрхэж магадгүй. Гэвч би гом­дохгүй ээ. Учир нь миний л адил бодол төрөх мөч хэзээ нэгэн цагт Танд ч бас ирнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Чи аавдаа хүүхэдтэй болох арга битгий заагаад бай. Хууль дүрэм бидэнд тайлбарлаж гайхуулсны хэрэг алга. Хууль дүрэм сөхөж хэлэлцэхэд хүрвэл бичиг үсгээр бид чамаас илүү байхаас биш лав чамаас дутуугүй байх
аав болохоосоо өмнө өвөө боло­хыг санах: үйл явдлын зүй журмын дэв дарааг зөрчих, дэмий балай түргэдүү байдал: Шагдар: “Алхахаасаа өмнө гүйхийг яарч, аав болохоосоо өмнө өвөө болохыг санах хүн бас буй. Бас баяндаа ядуурахыг мэдэхгүй мунхаг, баатартаа дийлэгдэхийг бодохгүй тэнэг ч мөн бий” (Т.Өргөн, Шагдар солиот).
аавыгаа өвчих/аавыгаа өвчсөн юм шиг: аавтайгаа адилхан төрөх: Хүү нь биш гээд хэлчих вий гэсэн шиг аавыгаа өвчиж төрсөн хүү дээ. Батжав ч ёстой л аавыгаа өвчсөн юм шиг адилхан хүү дээ.
аавын малгайг хүүд өмсгөх: хэрэг явдлыг харилцан хутгалдуулж тонгоруулах: Хэргийг нь өөрөө үйлдсэн болж, дүүгийнхээ оронд торны цаана суусан гэдэг. Аавын малгайг хүүд өмсгөсөн хэрэг бол­лоо гэдгийг цагдаа ч өөрөө гадарлаж байсан байх.
аавын хаалга татах: шоронд орох: Бямбын ууган хүү согтуугаар машин барьж явахдаа хүн дайрч аавын хаалга татжээ.
аавын чээж: (үл тааш.) хаахгар, их зантай давлиун хөвгүүн: Та Мятав гэдэг хүнийг таньдаг уу? гэж Мөнх гуайгаас асуулаа. – Адтай Мятав гэж нэг танил бий. Аавын чээж Мятав ч гэж бас бий. Аль нь юм бол доо? (Ш.Цэнд-Аюуш, Адтай Мятав).
аавын чээж гаргах/болох: (үл тааш.) нас бага хүүхэд хаахгар, давлиун зан гаргах: Энэ золиг сүүлийн үед том том юм яриад, аавын чээж гаргаад байх болчихжээ.
аавын шийр хатаах: аавынхаа ажил үйлсийг үргэлжлүүлэх: Шаггүй гарын дүйтэй Галаа хүүг настайчуул мужааны газрыг өвлөж аваад аавын шийр хатаах хүү гэж магтацгаана.
аавынд суух/өнгөрөөх: шоронд орох: Танхай балмад зангаасаа болж арван жил аавынд суусан хүн дээ, энэ хөгшин. Сугар эр хүний алдаж онодог тавилангаар сүүлийн хэдэн жилийг хүмүүсийн ярьдгаар аавынд өнгөрөөжээ (Т.Бум-Эрдэнэ, Хувь заяаны хэлхээ).
аавынхаа дээлийг шингээхтэйгээ болох: өсөж торних, том болох: Уул шиг том эр болж аавынхаа дээлийг шингээхтэйгээ болж дээ, миний хүү.

Хэвшмэл хэлц үг

Аав гэж хэлд ордог
“А” гэж эрдэмд сурдаг
Аав нь бүгдийн хаан
Ах нь дүүгийн хаан