нар(ан)

Монголоор

Үгийн утга

нар(ан) I нэр Дэлхий ба бусад гаригуудын тойрон эргэх огторгуйн гэрэлт од: нарны аймаг (нар түүнийг тойрон эргэх том, бага гариг, тэдгээрийн дагуул, сүүлт од, солирын биетээс бүрдсэн тогтолцоо), нарны дуран (нарыг ажигладаг од зүйн багаж), нарны зай (нарны цацрагийг шууд цахилгаан энергид ху¬виргадаг хагас дамжуулагч фото цахилгаан үүсгүүр), нар битүү (нар гарахаас өмнөх үе), нарны халх (шүхэр), нар буруу (зүүн, цагийн зүүний эсрэг), нар зөв (баруун, цагийн зүүний дагуу), хур нар (зун, намрын үд дундын хурц нар), хурц нар (төөнөсөн аагим халуун нар), нар барих (нар хиртэх), нар буцах (өвөл, зуны туйл болох), нар гарах (а.нар дээш мандах; б.шилж. баяртай явдал тохиолдох), нар жаргах (нар шингэх), нар орох (нар баруунаас бууж үдэш болох), нар голлох (үд дунд болох), нар ханын элэг өнгөрөөх (үд өнгөрөх), нар дайрах (юмны дээгүүр нарны гэрэл тус өнгөрөх), нар таших (нар хэлбийх), нар хирлэх (нар хиртэх), нар хиртэх (нарны явах замд сар ташаалан ойртож халхлагдах), нар хошлох (нарны хажууд солонго мэт цацрал бий болох), нар хүрээлэх (агаар мандал дахь мөсөн талстуудад нарны гэрэл хугарч ойсноос нарны эргэн тойронд тойрог үүсэх), нар хүүшлэх (нар халхлан сүүдэр буух), нар шингэх (орой болох), наранд гаргах (нар тусах газар юм тавих), наранд ээх (нар тусах газар тавих), нар булаалдах (хуримын ёслолын монгол наадам, худ ургийн талаас гал бүрд дөрвөн морьтон оролцож талцан наадна), наранд мөргөх (хүүхнийг төрсөн аавын гэрээс гаргаж, шинэ гэрт оруулахын өмнө гэрийн хаяанд хүү, бэр хоёрыг мандах нарны зүг харуулан зэрэгцүүлэн суулгаж, шаант чөмөгний бүдүүн талыг хүүд, нарийн талыг хүүхэнд атгуулан “шар наранд мөргөмүй, шаант чөмөг атгамуй” гэж хэлүүлэн нарны зүг гурван удаа мөргүүлэх хуримын зан үйл), наран мандал (хурдан морины уралдаанд гуравт давхисан морь), наран засал (нарны туяаг ашиглан өвчин, эмгэгийг эмчлэн эдгэрүүлэх арга), наран угаал (наранд шарж эмчлэх эмчилгээ), нар сар хорш. (огторгуйн эрхэс), нар салхи хорш. (гэрэлт од болон агаарын хийн урсгал), нар хур хорш. (нар, хур бороо бүхий), *нар нь гарах (хүссэн нь биелж баярлах), *нартай уралдан босох (эрт босох), *нар салхины бараа хараагүй (а.гэрээс гарч үзээгүй; б.олон хоног хоригдох; в.ажил төрөл хийдэггүй, бие оторлож сурсан), *нар эрт, нас залуу (юм бүхэн эхэлж байгаа нь), *шар нар, бор хоног (өдөр хоног), шар нар, бор хоногийг өнгөрүүлэх (өдөр шөнийг аргацаан өнгөрүүлэх), *нар сар гэрэлтэх (уранхай ноорхой дээвэртэй гэр, сууц), *нар сар шиг (эрс тэс өөр), *нартаас халих (нас барах), наргүй өдөр бүрэнхий, саргүй шөнө харанхуй цэцэн. (гэрэл гэгээгүй), нар гарвал дулаан болно, нас ахивал хэрсүү болно зүйр. (нас ахивал амьдралын туршлагатай, ухаалаг болдог), нар нь унаж, зам нь хаагдах зүйр. (мөхөж сөнөх цаг нь ойртох), наранд унтаж, саранд бөөсөө хайх зүйр. (цагийн юмыг цагт нь хийдэггүй), наранд эрсэнгүйгээ саранд эрэх, намар хийсэнгүйгээ өвөл хийх зүйр. (цагийн юмыг цагт нь хийдэггүй), алтан дэлхийг нар гийгүүлдэг, ард олныг эрдэм гийгүүлдэг зүйр. (эрдэм ном сурах хэрэгтэй), наран ногоо урга. (хээр ургадаг, цагаан үндэстэй, улаан иштэй, ногоон навчтай, хар үртэй, үрийг боловсруулж иднэ, морин шүд), гоёмсог наран ногоо урга. (дулаан уур амьсгалтай газар, элсэрхэг хөрсөнд ургадаг нэг наст өвс, гоёмсог морин шүд), наран тэмээ амьт. (Африк, Ази тивийн зарим газар орших нэг бөхтэй тэмээ, үс ноос бага боловч сүү сайтай, говь цөл газар аян жин тээхэд хэрэглэнэ), наран удвал цэцэг урга. (усанд ургадаг, дэгдүүр навчтай, зангууны цэцгээс томоохон цэцэгтэй, шар цагаан хоёр зүйл бий; нар зүг хандаж цэцэглэнэ, нар шингэхэд навчны дор нуугдана), наран хайнаг амьт. (монгол бух дагасан сарлагийн үнээнээс гарсан төл; усан хайнаг), наран цэцэг урга. (том шар цэцэг бүхий өндөр ургадаг, үрийг нь авч тос бо¬ловсруулна).

'

'

'

'

'

'

Шилжсэн утга

• баяртай явдал тохиолдох

Холбоо үг

• нарны аймаг - нар түүнийг тойрон эргэх том, бага гариг, тэдгээрийн дагуул, сүүлт од, солирын биетээс бүрдсэн тогтолцоо
• нарны дуран - нарыг ажигладаг од зүйн багаж
• нарны зай - нарны цацрагийг шууд цахилгаан энергид ху¬виргадаг хагас дамжуулагч фото цахилгаан үүсгүүр
• нар битүү - нар гарахаас өмнөх үе
• нарны халх - шүхэр

Хоршоо үг

• баяртай явдал тохиолдох

Зүйр цэцэн үг

нар гарвал дулаан болно, нас ахивал хэрсүү болно - нас ахивал амьдралын туршлагатай, ухаалаг болдог нар нь унаж, зам нь хаагдах - мөхөж сөнөх цаг нь ойртох наранд унтаж, саранд бөөсөө хайх - цагийн юмыг цагт нь хийдэггүй наранд эрсэнгүйгээ саранд эрэх, намар хийсэнгүйгээ өвөл хийх - цагийн юмыг цагт нь хийдэггүй алтан дэлхийг нар гийгүүлдэг, ард олныг эрдэм гийгүүлдэг - эрдэм ном сурах хэрэгтэй

Зөв бичих зүй

• м.к.б
• м.б

Монгол бичиг

Nerea