эрдэм шинжилгээ ба хөгжил

Wiktionary-с

Хадмал үг[засварлах]

[англ.research and development ]

Тайлбар[засварлах]

Үүний зорилго бол цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаагаа явуулах зохион байгуулалт, удирдлага, төлөвлөлтийг оновчтой зохион байгуулахад удирдах болон дунд, бага тушаалын бүх алба хаагчдад туслах явдал юм. Энэ зорилгоор үр ашигтай, үр нөлөөтэй үйлчилгээг мэргэжлийн түвшинд боловсруулсан төлөвлөгөө, асуудлыг нээж олох, судалгаа шинжилгээ хийх, хөтөлбөр боловсруулах үйл ажиллагааг байгууллагууд дор бүрнээ явуулдаг. Төлөвлөлт ба судалгаа шинжилгээ гэж холбоо үг анх 1950-аад оны үед байгууллагын хэрэгцээ, бодлогын баримт бичиг, үйл ажиллагааны журмын хэрэгжилт, сургалтын үр дүнд судалгаа шинжилгээ хийх үед бий болжээ.
Өнөө цагт цагдаагийн байгууллагын судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх чиг үүрэг нь дэвшилтэд технологи, судалгаа шинжилгээний арга зүйг ашиглах болж өргөжин дэлгэрч байна.
Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх чиг үүрэг нь стратеги төлөвлөлт, үйл ажиллагааны дэмжлэг, бүтээгдэхүүн буюу үр дүн, судалгаа шинжилгээ гэсэн дөрвөн чиглэлд хуваагдана. (Зураг №1 үзнэ үү.)
Стратеги төлөвлөлт төлөвлөлт нь урт хугацааны, богино хугацааны гэсэн хоёр хэлбэртэй байдаг. Стратеги төлөвлөлтийг хийхэд дараах гурван үе шатыг дамждаг. Үүнд:
1) эрхэм зорилго, алсын хараа, зорилго, зорилтоо тодорхойлох;
2) тэдгээрийг биелүүлэх, хүрэхэд учрах эрсдэлийг боломж, давуу тал, сул тал, аюул заналыг тооцон тодорхойлох;
3) төлөвлөгөөнд тусгагдсан ажил үүргийг хэн, хэзээ, хэрхэн гүйцэтгэх календарьчилсан зураглал хийх (road map);
Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх хоёр дахь чиглэл бол үйл ажиллагааны дэмжлэг бөгөөд үүнд үйл ажиллагааны журмын хэрэгжилтэд хяналт-шинжилгээ хийх, түүнийг хөгжүүлэх, хөндлөнгийн магадлан итгэмжлэл хийлгэх, хөрөнгө оруулалтын менежментэд шинжилгээ-үнэлгээ хийх, хууль зүйн орчныг хянах ажил багтана.
Тогтвортой бөгөөд цагаа үедээ тохирсон үйл ажиллагааны журам нь түүнийг барьж ажиллах алба хаагчид гүйцэтгэлийн стандарт тогтоож өгөх чухал ач холбогдолтой. Үүнээс гадна бусад хэрэг, маргаан гарсан үед үйл ажиллагааны журам нь байгууллагыг хамгаалдаг. АНУ-д цагдаагийн үйлчилгээг сайжруулах стандарт журмыг бий болгох зорилгоор 1979 онд Хууль сахиулах ажиллагааны магадлан итгэмжлэлийн үндэсний зөвлөлийг (CALEA) байгуулсан байдаг. Энэ нь цагдаагийн байгууллагуудыг магадлан итгэмжлэх эрх бүхий төрийн байгууллага ба Цагдаагийн дарга нарын олон улсын холбоо зэрэг төрийн бус байгууллагууд үйл ажилЗураг №1
Хууль сахиулах ажиллагааны магадлан итгэмжлэлийн үндэсний зөвлөл (CALEA) нь цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаанд эхний хяналтыг хийсний дараа гурван жил тутам нийцлийн аудит хийдэг байна. Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх явцад өөрийн байгууллагыхаа үйл ажиллагааны журмын хэрэгжилтэд хяналт тавих, боловсронгуй болгох үйл явц нь Хууль сахиулах ажиллагааны магадлан итгэмжлэлийн үндэсний зөвлөл (CALEA) зэрэг байгууллагаас гаргасан үйл ажиллагааны журмын загварт нийцэж байгаа эсэх, аудитын зөвлөмжийг биелүүлж байгаа эсэхийг хянаж болно. Тухайн байгууллага магадлан итгэмжлэлд ордоггүй бол Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийхдээ үйл ажиллагааны журмын хөгжүүлэлт, хэрэгжилтийн явцад дүн шинжилгээ зайлшгүй хийх ёстой болдог. Магадлан итгэмжлэлийн баталгаажуулалт нь байгууллагын үйл ажиллагаа, захиргааны удирдлагын үйл ажиллагаа, үйл ажиллагааны журмыг сайжруулж байдаг.
Хөрөнгө оруулалтын менежмент бол тасралтгүй явагддаг үйл явц, байнга нэмэлт санхүүжилт олох, төсвөө нэмэгдүүлэхэд хөрөнгө оруулалтын хяналт-шинжилгээг ашиглах ёстой. Нэмэлт хөрөнгө оруулалт олох, ийм төрлийн сан үүсгэх нь хөтөлбөр, төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг бүрэн хангах, шинэ технологи нэвтрүүлэх, техник хэрэгслээр хангахад чухал ач холбогдолтой.
Хууль тогтоох байгууллагаас баталсан хууль тогтоомж нь заримдаа цагдаагийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлөх тохиолдол байдаг. Энэ тохиолдолд байгууллагынхаа даргад сөрөг нөлөөллийн талаарх дүгнэлтийг гаргаж өгдөг бол хамгийн гол нь шинээр батлагдсан хууль тогтоомжийг судалж түүнийг хэрэгжүүлэх бэлтгэлийг хангах, тэдгээрийг чиг үүргийнхээ хүрээнд сахиулах бол арга замаа тодорхойлох, заавар, зөвлөмжөөр нийт алба хаагчдыг хангах шаардлагатай. Иймээс хууль тогтоомжийн хяналт-шинжилгээг хийдэг.
Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх гуравдахь чиглэл бол бүтээгдэхүүн гаргах буюу түүнийг боловсронгуй болгох. Үүнд хэвлэмэл маягт боловсруулж өгөх, алба хаагчдын боловсрол, мэдлэг чадварыг дээшлүүлэхэд чиглэсэн ном бүтээл, материалаар хангах, тогтмол тайлан гаргаж иргэдэд мэдээлэх багтана.
Цагдаагийн ажилд торгуулийн хуудас бичих, илтгэх хуудас, тэмдэглэл зэрэг маш их баримт бичиг гаргах шаардлага гардаг бөгөөд эдгээрийг маягтжуулах нь ажлыг хөнгөвчлөх ач холбогдолтой. Түүнчлэн Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийхэд иргэдтэй цагдаагийн ажлын талаар, цагдаагийн байгууллага, нэгжийн талаар харилцах арга замыг боловсронгуй болгох асуудал хамаарах бөгөөд үүнд тогтмол тайлан, таниулах материал, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх мэдээлэл зэрэг хэвлэмэл баримт бичиг боловсруулж тараах асуудал хамаарна.
Судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх дөрөв дэх чиглэл бол Судалгаа хийх. Үүнд үйл ажиллагааны судалгаа шинжилгээ, шилдэг туршлагыг олж нэвтрүүлэх, хэвлэмэл зохиол бүтээл гаргах, системийн шинжилгээ хийх, бодлогын шинжилгээ хийх, гэмт хэргийн дүн шинжилгээ хийх, үр дүнгийн шинжилгээ-үнэлгээ хийх хамаардаг.
Үйл ажиллагааны судалгаа шинжилгээ нь цагдаагийн ажлын тодорхой хэсгийн талаар шаардлагатай мэдээлэл олж авахад чиглэсэн сурвалжлага, фокус сурвалжлага, санал асуулга авах зэргээр судалгааны арга зүй ашиглан явуулах судалгааны төрөл юм. Системийн болон бодлогын шинжилгээ нь үйл ажиллагааны үр ашигтай байдал, үр дүнтэй байдлын талаар мэдээлэлээр хангадаг. Бодлогын шинжилгээ нь үр дүн, өртөг ба үр ашиг, үр ашигтай зардлын хэмжээ зэргийг толдорхойлохоос гадна бодлогын урьдчилсан таамагийг гаргадаг. Системийн анализ нь хэрхэн чадварлаг, амжилттай үүргээ гүйцэтгэхийг тодорхойлохын тулд гүйцэтгэх чиг үүрэг нэг бүрийн хэрэгжилтийн үр дүн, хэрэгжүүлэх үйл явцыг судалдаг.
Эцэст нь дүгнэхэд иргэдэд цагдаагийн үйлчилгээг шуурхай, найдвартай хүргэх ажлаа зохион байгуулахад судалгаа шинжилгээ ба боловсруулалт хийх захиргааны удирдлагын үүрэг чухал ач холбогдолтой бөгөөд байгууллагын удирдлага, алба хаагчийг хөгжүүлэх, үр ашигтай, үр нөлөөтэй ажиллах дэмшилтэд арга зам гэдэг тодорхой байна.
лагааны журмыг боловсронгуй болгон хөгжүүлж байдаг.[1]
  1. Хууль сахиулахын их сургуулийн Эрдэм шинжилгээ, хөгжлийн хүрээлэн, Цагдаагийн шинжлэх ухааны зарим нэр томьёоны гарын авлага, Улаанбаатар 2017