цагдаагийн боловсрол болон сургалт

Wiktionary-с

Хадмал үг[засварлах]

[англ. education and training of police]

Тайлбар[засварлах]

Цагдаагийн боловсон хүчний нөхөн хангалтыг хийж мэргэшсэн алба хаагчийг бэлтгэхэд практик сургалт болон танхимын боловсрол чухал ач холбогдолтой.
Мэргэшсэн алба хаагчийг бэлтгэхэд шинээр нөхөн хангах болон ажлын байранд тус бүрт заавал явуулах сургалтын стандартыг тогтоож хэрэгжүүлэх, үүнд хөтөлбөр, түүнийг боловсруулж батлах, сургагчийг бэлтгэх, сургалтын орчин бааз суурийг оруулах бөгөөд алба хаагчдын боловсрол, бэлтгэгдсэн түвшин, туршлагад суурилан олон түвшинд явуулахаар заана.
Боловсролд онолын хандлага, үндсэн ойлголтууд, нэр томьёо, цагдаагийн зорилго чиглэл, арга хэрэгсэл, үзэл баримтлал бүхий цогц ойлголт, дэг горим багтана. Боловсрол олгох хүрээнд эзэмшүүлэх ур чадварт өөр өөр нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ зөв хийх, бичгээр болон амаар үр дүнтэй харилцах, холбогдох нөхцөл байдлыг шинжлэн ажиглах, судалгааны янз бүрийн аргыг ашиглан мэдээллийг нэгтгэн боловсруулах, үүссэн асуудлыг шийдвэрлэх оновчтой сонголт хийх, лекц, ном, өгүүлэх, хэлэлцүүлэг, дүрс бичлэг зэрэг төрөл бүрийн медиа хэрэгслээс шинэ санаа, баримт олж авах багтана.
Боловсролын зорилго бол хүмүүст юм үзэгдлийн олон хэлбэрийг ойлгох, үнэлэх, ангилах, хүлээн зөвшөөрүүлэхэд; бусадтай үр дүнтэй харилцах, тэдэнд үр дүнтэй нөлөөлөхөд; тэднийг сэтгэдэг болгоход; аливаа өрсөлдөөнөөс гарч болзошгүй үр дүнг урьдчилан таамаглах чадвар олгоход оршдог.
Сургалтын зорилго бол тодорхой нөхцөлд хүлээсэн ажил үүргийг гүйцэтгэх тохирсон арга зүйд сургах явдал. Сургалт нь 1) тогтоосон процедурыг таниулах, тайлбарлах; 2) тогтоосон процедурыг тэдний бие махбодийн нэг хэсэг мэт болгох, эсхүл рефлекс болгох; гэсэн хоёр үе шаттай явагдана.
Сургалтын гол анхаарах зүйл бол гэнэтийн нөхцөл байдал үүссэн зэрэг ямар ч нөхцөлд үүргээ үр дүнтэй гүйцэтгэх чадварыг олгох ба туршлага, зорилго хоёр дээр тулгуурлан явуулдаг байна.
Боловсрол болон сургалт нь аль аль нь цагдаагийн алба хаагчийн ангилал, зэрэглэлд тохирсон түвшинд явагдах ёстой. Жишээлбэл, цагдаагийн алба хаагч нь хүнийг баривчлах, эс баривчлах, галт зэвсэг хэрэглэх, эс хэрэглэх, онцгой нөхцөл байдлыг яаралтай мэдэрч хяналтдаа авах гэх зэргээр шуурхай шийдвэр гаргаж хэрэгжүүлэх шаардлага байнга тулгарч байдаг. Ийм тохиолдолд түүнд нөхцөл байдалд үнэлгээ хийх, шийдвэр гаргах мэдлэг, харин гаргасан шийдвэрээ хэрэгжүүлэх (баривчлах үед хүч хэрэглэх, галт зэвсэг хэрэглэх үед аюулгүй, оновчтой буудах гм) ур чадвар эзэмшсэн байхыг шаардана. Дунд, дээд түвшиний удирдах алба хаагчийн хувьд өөрийн хариуцсан үүрэг чиглэлийнхээ талаар гүнзгий мэдлэг, оюуны чадвар эзэмшсэн байна. Удирдах албан тушаалтануудад шинжлэх ухааны ололт, үйлдвэрлэлийн болон үйл ажиллагааны технологийн хэрэглээ, шинээр гарсан программ хангамжийн хэрэглээ, үйл ажиллагааны журмын шинэчлэл зэрэг сургалтуудыг явуулж болно.
Олон улсын түвшинд нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн сургалтын загвар одоогоор байхгүй боловч шинжээчид Канадын цагдаагийн шинээр ажилд орж байгаа хүнийг сургахад хэрэглэдэг загварыг шилдэг загвар гэж үздэг. Канадын цагдаагийн сургалт дөрвөн загвараар явагдаж байна. Үүнд:
1) бие даасан цагдаагийн академид сургах;
2) бусад их, дээд сургууль дээр сургах;
3) ажлын байрны сургалт болон танхимын нэгдмэл сургалт буюу блок хөтөлбөрөөр сургах;
4) Кьюбекийн загвар гэх бусад их дээд сургуульд 3 жилийн коллежийн боловсрол эзэмшүүлэх бөгөөд үүндээ криминологи, цагдаагийн ажил, эрх зүйн мэдлэг олгох академик хичээлүүдийг судлуулах замаар бэлтгэх;[1]
  1. Хууль сахиулахын их сургуулийн Эрдэм шинжилгээ, хөгжлийн хүрээлэн, Цагдаагийн шинжлэх ухааны зарим нэр томьёоны гарын авлага, Улаанбаатар 2017