хууч

Монголоор

Үгийн дуудлага

[xu:ʧĭ]

Үндэсний бичиг

ᠬᠠᡍᠣ᠊ᠴ᠊ᠢ

(хагучи)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

тэм.

1. Юмны он жил удсан, урьдын, эртний
2. Шинэ гэдгийн эсрэг утга
3. Хэвээрээ, байдгаараа, хэвийн
4. Архаг өвчин
5. шилж. Эцэс, сүүл, төгсгөл

Нийлмэл үг

хууч домог - түүхэн хүмүүс, түүхэн үйл явдал, газар нутгийн тухай, үеэс үед уламжлагдан ирсэн аман яриа буюу аман зохиолын нэгэн төрөл зүйл

хууч үг - эцэг өвгөдөөс уламжлагдаж ирсэн сургаал үгс

хууч хөөрөх - эрт урьдын юмыг ярилцаж суух

хууч яриа - эрт урьдын юмны тухай яриа

хууч ярих - өнгөрсөн үйл явдлын тухай хүүрнэн хэлэлцэх

хуучин анд - эртний танил

хуучин байрандаа байх - урьд нь тавьсан байрандаа хэвээрээ байх

хуучин бичиг - а.хуучирсан бичиг, зохиол; б.хэл шинж. монгол үндэстний эрт үеэс хэрэглэж ирсэн сонгодог монгол бичиг, уйгаржин монгол бичиг

хуучин данс хараа - өнгөрсөн үеийн бичиг дансны зүйл

хуучин дуу - хуучин цагийн уламжлалт дуу

хуучин заншил - эртнээс уламжлагдаж хэвшсэн зан суртахуун, хэвшил

хуучин зуршил - а.эртнээс уламжлагдаж хэвшсэн зан суртахуун; б.өнгөрсөн үеийн дадал

хуучин засаг - өмнөх нийгмийн засаг

хуучин зохиол - эрт үеийн бичиг зохиол

хуучин нийгэм - өмнөх үеийн нийгэм

хуучин нөхөр - а.урьдын танил найз; б.түрүүчийн гэрлэсэн нөхөр

хуучин сар зурхай. - билгийн улирлын сүүлчийн хавирган сар

хуучин танил - танилцаад удсан урьдын танил

хуучин удирдлага - өмнө байсан удирдлага

хуучин үг - а.эртнээс уламжлалтай ирсэн сургаалын үг; б.хэл шинж. нийгмийн хөгжлийг даган үгсийн сангаас хуучран хэрэглэгдэхгүй болсон үг

хуучин үгийн толь хэл шинж. - түүхийн тулгар бичгүүдийн доторх хуучин үг хэллэгийг судлан тайлбарласан толь бичиг

хуучин худаг - урьд өмнө устай байсан худаг

хуучин хүн - а.урьд байсан хүн; б.хашир догь болсон хүн

хуучин цаг - а.урьд өмнын цаг, өнгөрсөн үе; б.хуучирч муудсан бугуйн цаг, ширээний цаг

хуучин эд - эртний эд хэрэглэл

хуучны дурсгалт зүйл - эрт үеийн дурсгалт зүйл

хуучны судлал ш.у. - түүхийн бодот зүйлийн ул мөрийг үндэслэн хүн төрөлхтний нийгмийн хөгжлийн түүхийг судалдаг шинжлэх ухаан, эртний судлал

хуучныг баримтлах - өнгөрсөн зан заншлыг сахиж, шинэчлэн өөрчлөхийг үл хүсэх

элэгдэж муудсан юм -

хуучин хэвээрээ - урьдын адил, байдгаараа

хууч хөдлөх - архаг өвчин сэдрэх

хууч өвчин - архагшиж тогтсон өвчин

хуучин үдэш зурхай. - сарны зурхайн ёсны арван хоёрдугаар сарын гучны үдэш, битүүн

сарын хууч - сарын сүүлийн арван хоног

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хууч нэр. хуучийн, хуучид, хуучаас

Хоршоо үг

• өвчин хууч - удаж архагшсан эмгэг
• эмгэг хууч - өвчилсний дараа хүн, амьтны биед архагшиж тогтсон гэм

Эсрэг үг

#шинэ

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

хуучин бууны хугархай - а.юм үзэж нүд тайлсан хүн; б.хур юмтай хүн

Хэвшмэл хэлц

Хувиа ууж

Хууч хөөрөх

Хулгайчид хүний тоогүй

Хууч үг үхдэггүй

Хурын усанд хужир үгүй

Хууч үгэнд худал үгүй

Хууч үгэнд худалгүй

Худгийн усанд бурзангүй

Хууч үгэнд худалгүй

Хурын усанд будангуйгүй

Хууч хогтой

Хучлагын нэмэртэй айл

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Хуучаа ярих гээд хулгайгаа ярих

Тайлбар: ам хадуурч байж гэнэ алдах

Гэм биш зан

Гэнэт биш хуучин

Тайлбар: угийн ийм зантай байсан

Хууч үг ирдаггүй

Худгийн ёроол хатдаггүй

Тайлбар: хуучны үгэнд хуудуугүй

Хуучин бууны хугархай

Хугас цайны буланхай

Тайлбар: а.юм үзэж нүд тайлсан; б.хур юмны үлдэцтэй

Хуучин дээл урагдвал харгана бутанд торох

Хар шар хагацвал хаан ц чацуу болох

Тайлбар: албан тушаал буурахад эгэл хүмүүнтэй адил болдог

Хуучин юм ул болж

Шинэ юм зул болох

Тайлбар: юм шинэчлэгдэн өөрчлөгдөж байдаг гэсэн гүн ухааны санаа

Цэцэн үг

Хуучны үг худалгүй

Хурын ус булингаргүй

Тайлбар: өвгөдийн сургаал үг хожим хойно ч үнэн байдаг