урд

Монголоор

Үгийн дуудлага

[urdă]

Үндэсний бичиг

ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠳ᠋ᠣ

(урду)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

тэм.

1. Өмнө, урд зүг
2. Өвөр, нүүр тал, түрүү
3. Түрүүнд нь

Нийлмэл үг

урд зүгийн хүн - өмнө зүгт амьдардаг хүн

урд хөрш - Хятад

урд нас шашин. - энэ насны өмнөх төрөл

урд урдаасаа харж суух - өөд өөдөөсөө харж суух

урдаа барьдаг малчин - тухайн нэгдлийн хамгийн сайн малчин

би урдаар очъё - би түрүүлж очъё

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

урд орон. урьд хоёрын утгын ялгааг анхаар!) (өмнө зүг) ~ хөрш (хятад улс) (өвөр тал) ~ ~аасаа харж суух

Хоршоо үг

• урд хойно - ар өвөр, өмнө ард тал
• урд өмнө - үйл явдал дэс дарааллын хувьд түрүүн
• урд хойд - өмнө болон хойно

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхөх - түр зуур аргацаах, нэг ажлаа аргалах гэж нөгөөгөөс нь авч ашиглах

урдаа барьдаг - хамгийн сайн, тэргүүний

урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхөх - түр зуур аргацаах, нэг ажлаа аргалах гэж нөгөөгөөс нь авч ашиглах~Энэ олон мал чинь хэний өсгөж байгаа мал вэ? Урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхөж байгаа гуйранч биш (С.Эрдэнэ, Лодойхүүгийн зан).

урдаа барих - а.бамбай болгох, шалтаг болгох~Гуйх, мөнгө төгрөг зээлэх болохоор л намайг урдаа барина шүү. б.хамаг сайн, охь шилдэгээр үзэж хүндэтгэн чухалчлах, дуурайл болгох, тэргүүний, шилдэг, хамгийн сайн

урдаа барьдаг - хамгийн сайн, тэргүүний~За хүү минь, энэ манай урдаа барьдаг зөгийчний нэг дээ (Д.Мягмар, Балын амт). ~Хөдөлмөрийн баатар болоогүй ч мал маллахын эрдэм ухааныг сайн мэддэг, нэгдлийн урдаа барьдаг хоньчны нэг гэгдэж, сонин хэвлэлд ч гарч байсан байх аа (Ш.Цэнд-Аюуш, Адтай Мятав). ~Та багийн ганц урдаа барьдаг анчин Доржийг авч явахад яагаад болдоггүй билээ? (Зян Рун, Чонон сүлд).

урдуур хойгуур нь гүйх - долигонох, бялдуучлах, царайчлах~Тэрнээс хойш Хандааг жирэмсэн гээд Дарьзав жийрхсэнгүй. Харин ч бүр урдуур хойгуур нь гүйж, мал ахуйд нь тусална (Т.Бум-Эрдэнэ, Хувь заяаны хэлхээ).

Хэвшмэл хэлц

Ард нь гарч алга тосох

Урд нь гарч уруул унжийлгах

Урд уулын буга мэт

Удаан уясан бух мэт

Урд хөл гишгэвэл

Хойд хөл дагана

Урд хөл хаана бол

Хойд хөл тэнд

Урд хөл хаана гишгэвэл

Хойд хөл тэнд хүрдэг

Хойно ирсэн нь хойморт

Урд ирсэн нь үүдэнд

Хойт хормойгоо авч

Урд хормойгоо нөхөх

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Урд хөл гишгэвэл хойд хөл дагана

Урьд хэрэг бүтвэл хойд хэрэг дөхнө

Тайлбар: хэрэг явдал хоорондоо холбоотой байдаг; хэрэг явдлын анхдагч сайн бол хойшдынх нь ч сайн болно

Урдаас нь харахад хүн

Ухааныг нь үзвэл мал

Тайлбар: хүн ухаангүй бол малтай адил

Гэм нь урдаа

Гэмшил нь хойноо

Тайлбар: хийхээсээ өмнө сайтар бодох, төлөвлөх хэрэгтэй