даага
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [da:ǧă]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ
- (даг-а)
Үгийн утга[засварлах]
- I нэр.
- Хоёр настай адуу
- Хоёр настай
- шилж. Бага жижиг
- Нэхэл
- II нэр.
- Тоонын доторх бөгтөрдүү хэлбэртэй бэхэлгээ болгосон хөндлөн хэгээс мод
- Толгой талыг нь холбосон хоёр унь
- Хөндлөвч, ялуу
- Хэлхээ холбоо бүхий зүйл
Утга зохиолын жишээ[засварлах]
- Унага даага зэрэг аль жижиг нь хөөцөлдөн наадаж тоглоно. Ж.Дамдин. Миний Монгол
- Дааган торомноос аваад бүгд бий. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн
- Дааган бууны амнаас гал утаа бурдхийнэ. Б.Ринчен. Гүнж.,
- Манай малчид дааган сүүлийг дунд зэргийн шимт чанартай ургамал гэж үнэлдэг байна. Ж.Самбуу
- За одоо Самдан даагаа нэхэх билүү? Д.Цэдэв. Айргийн амт.
- Тоонын бөгтөр даагыг өрхний хошуу жишиж, торгон шангийн адил туяа ташина. Д.Пүрэвдорж. Шүлгүүд
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- даага барих - а.даагыг сургах, унах, эдлэхээр барин авах; б.уралдаж ирсэн даагыг барианы зурхайд бүртгэх
- даага сургах - даагыг унаа эдэлгээнд дасгаж номхруулах
- даага унах - а.даага хөлөглөх; б.даага доош ойчих
- даага уях - а.хусран гүү барих; б.наадамд уралдуулахаар сойх; в.зэл, уяанаас уях
- дааганы ам хагалах - даагыг сургаж, амаа мэддэг болгох
- дааганы уралдаан - даага уралдуулан наадах баяр цэнгэл
- дааган тором - хоёр настай тэмээ
- алаг даага амьт. - урд хөл богино, урт сүүлтэй, Хойд Африк, Евразийн говь цөл, хээрийн задгай газар нутагладаг, хойд хөл дээрээ дэгдэн явах нэг төрөл мэрэгч; алагдаахай
- дааган атаахай амьт. - нэгэн зүйл сүүгээр бойжигч амьтан, шавжаар идэшлэнэ
- дааган буу - бага гарын үхэр буу
- дааган жэргэ тогл. - тус бүр арван хоёр чулуугаар тусгай хөлөг дээр “бугын жэргэ” наадахтай адил нааддаг монгол үндэсний наадам
- дааган сүүл урга. - хангайд ургадаг нэгэн зүйл олон наст үет ургамал; зээрэн шилбэ
- дааган товшуур хөгжим. - долоон бирнээтэй, дунд гарын товшуур
- дааган тэрэг тогл. - хөлөг дээр арван хоёр чулуугаар нааддаг наадгай
- дааган чих урга. - чийглэг, хөвсгөр хөрстэй газар бутлан ургадаг, нарийн улаавтар навчтай, жижигхэн үртэй, исгэлэн амттай, олон наст ургамал
- тоонын даага - тоонын хэгээс мод
- унины даага - богино, хугархай унийг бүтэн унинд дагуулж нийлүүлэн баглаж тогтоосон нь
- эрэгнэгийн даага - эрэгнэгийн хөндөл мод
- дааган дэл - үргэлжлэн цуварсан хадтай толгод
- дааган нуур - газар доогуур болон дээгүүр усны судлаар холбогдсон хоёр нуур, холбоо нуур
- дааган хомоол - хялгасаар холбогдсон хоёр хомоол; үүнийг унага ихэрлэнэ хэмээн бэлгэдэж ханын толгойноос өлгөнө
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
даа|га нэр. *~аа нэхэх (бусдаас хариугаа авах), дааганы, даагыг, дааганд, дааганаас, даагаар, о.тоо дааганууд
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
ᠲ᠋ᠠᡍᠠ᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠲ᠋ᠠᡍᠠ᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ
ᠲ᠋ᠠᡍᠠ᠊ᠨ ᠡᠴ᠊᠊ᠨ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠪᠡ᠊ᠷ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠲ᠋ᠠ᠊ᠢ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠪᠡ᠊᠊ᠨ
ᠲ᠋ᠠ᠊ᠭᠠ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ
- /~ы /~д /~ыг /~аас /~аар /~тай /~руу /~аа /~ууд
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- даага далантай, бяруу булчинтай - тарган тавтай, өнтэй сайхан
- даагаа нэхэх - а.тоглоом наадамд хожигдсон хүн дахих; б.бусдаас хариугаа авах
- даагаа нэхэх - а.тоглоом наадамд хожигдсон хүн дахих~Даагаа нэхэж тоглоод дахиад нэмж алджээ. б.бусдаас дор нь хариугаа авах
- ↑ амаа мэдэхгүй даага шиг
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Даага далантай
- Бяруу булчинтай
- Даага дээр нь давтаж
- Шүдлэн дээр нь шүтэх
- Хязаалан дээр нь шахаж
- Соёолон дээр нь сой
- Даага дээрээс унаагүйгээ
- Дарвагар хар дээрээс унана
- Даага сүүлдэж
- Дархан цол нэрлүүлдэг
- Даага унавал хатирдаг
- Дэлт унавал хөтөлдөг
- Даага унавал шийрийг нь хар
- Даавуу авбал захыг нь хар
- Даага унасан хүн уралдаанд дуртай
- Дан дээл өмссөн хүн барилдаанд дуртай
- Даага эхдээ ялдам
- Дархан дөшиндөө ялдам
- Унага өрвөлгөөндөө
- Даага дарвилгаандаа
Аман зохиолд орсон нь[засварлах]
- Жаран алд зэлээ татаж, жармаахай болсон унага даагаа уяжээ. Монгол ардын баатарлаг тууль
- Довон хар мориноос зуун алд зоотой зүрийн зээрд даага нь хааш хаашаа есөн тохой илүүтэйхэн байв л гэнэ. Халх ардын тууль
Зүйр үг[засварлах]
- Дааганаас унаж үхдэггүй
- Дарвагараас болж үхдэг
Тайлбар: хэл яриагаа цаг ямагт хянаж явах хэрэгтэй
Цэцэн үг[засварлах]
- Булгивал нэг дааганых
- Буцалвал нэг тогооных
Тайлбар: хаа ч, ямар ч тохиолдолд эв, санал, нэр төртэй байх