цас
Монголоор[засварлах]
Үгийн гарал[засварлах]
Үгийн дуудлага[засварлах]
- [ʦasă]
Үндэсний бичиг[засварлах]
- ᠴᠠᠰᠣ
ᠴᠠᠰ
- (часу)
Үгийн утга[засварлах]
- I нэр.
- Өвлийн цагт агаарт усан талстууд бий болон улмаар газрын гадаргуу дээр буух агаарын тунадас
- II нэр.
- Зэс, цайр хоёрын хольц бүхий хиймэл төмөрлөг
Ойролцоо үг[засварлах]
Нийлмэл үг[засварлах]
- цас арилах - орж байсан цас зогсох
- цас будрах - цас бага багаар хаялах
- цас бургах - цас будрах
- цас бургинах - цас будрах
- цас лавсах - цас малгайлан орох
- цас малгайлах - том том ширхэгтэй цас ихээр орох
- цас нүдлэх - цас алаг цоог хайлж, газар цоохортох
- цас орох - газрын гадаргуу дээр цавцайм унгарил ширхэгүүдээр тунадас буух
- цас тогтоох - хөрсний чийгийн нөөцийг ихэсгэх, өвөлжиж буй таримлыг дулаалах зорилгоор тариалангийн талбай, бусад газарт цас хуримтлуулах
- цас унах - өвөл цагт агаарын тунадас газарт унах, буух
- цас хайлах - а.халуун дулаанаас цас гэсч, ус болох; б.цасыг саванд хийж, зориуд хайлуулах
- цас хаялах - цас бага багаар орох
- цас хөрлөх - цас дагтаршиж хатуурах
- цас хөртөх - цас хөрлөх
- цас хунгарлах - цас хурж, далагнах
- цас цоохорлох - цас нүдлэх
- цас цэвэрлэгч - автомашин болон тусгай арал дээр суурилагдсан анжис, сойз зэрэг хэлбэртэй, автомашины зам, гудамж талбай, явган замын цас цэвэрлэх машин
- цас шуурах - ширүүн салхи цасыг хуйрагнуулан үлээх
- цасаар шуурах - цас салхины хүчинд дэгдэх, цасаар шавхуурдан шуурах
- цасан бүрхүүл - газрын гадаргад үүссэн цасан хучлага
- цасан зуд - ихээхэн цас орж, мал амьтан бэлчээргүй болдог байгалийн гамшиг
- цасан нураг - уулын эгц хажуугаас нурах их цас
- цасан шуурга - газрын гадаргын агаарын давхаргад салхиар туугдсан цасан ширхгийн урсгал
- цасан цагаан - а.цас шиг цагаан; б.цав цагаан өнгө
- цасан чихэр - элсэн чихэр
- цасанд идэгдэх - хөлдөлт, гэсэлт хосолж хүйтний эрч эрчимжсэн нөхцөлд цасан бүрхэвч чулуулгийг эвдлэн элээх явц
- цасны найр - монголчуудын намар анхны цас ороход нутаг голоороо хийдэг уламжлалт зан үйл
- цасны өрөмтөл - цасан бүрхэвчийн дээд талын нимгэн давхарга түр зуурын дулааралтаар хайлж царцсанаас үүсдэг мөст давхарга
- цасны ус - цас хайлуулж авсан ус
- цасны хил - хуримтлагдсан болон хатуу тунадас /цас/ түүний хайлах, уурших хэмжээнээс илүү байдаг газар нутгийг ялгасан зааг
- амны цас - зөвхөн хүний унданд хэрэглэхүйц бага цас
- малын цас - мал идэж хүрэхүйц цас
- цасан хонх - зэс, цайрын хольц бүхий төмөрлөгөөр хийсэн хонх
Зөв бичихзүй[засварлах]
Кирил бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
цас нэр. *англиар ус ~ шиг ярих (чөлөөтэй ярих), цасны, цасанд, цасаар, цаснаас, о.тоо байхгүй!
Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй[засварлах]
Орчуулга[засварлах]
Хоршоо үг[засварлах]
- цас зуд - цас их орсноос хүйтэрч, малын өвс, бэлчээр хомсдох бэрхшээл
- цас мөс - хүйтний улиралд газарт буух агаарын тунадас болон мөс
- цас хяруу - цан хяруу
- ус цас - а.агаарын чийг; б.унд ус
- үүл цас - агаарт хуралдсан чийг, хүйтрэхээр доош буусан нь
- бороо цас - халуун, хүйтний улиралд газарт буух агаарын тунадас
Товчилсон үг[засварлах]
Хэлц үг[засварлах]
Өвөрмөц хэлц[засварлах]
- цасанд үзүүрхэх - бэрхшээл зовлонг зоригтой туулан гарах
- ус цас шиг - а.төлбөрөхгүй; б.гаднын ямар нэг хэлээр чөлөөтэй ярих: Англиар ус цас шиг ярих
- цасан дээр хяруу нэмэх - уруудсан дээр нь дарлах~Яах нь вэ муу дүүгээ дандаа муучилж байх юм. Цасан дээр хяруу нэмээд гэж ээж нь ахыг нь зэмлэв.
- цасанд үзүүрхэх - бэрхшээл зовлонг зоригтой туулан гарах~малчдад цасанд үзүүрхэх зориг тэсвэр хатуужил байсан гэдэг.
- ↑ ус цас шиг
Хэвшмэл хэлц[засварлах]
- Нас биеийг дарна
- Цас уулыг дарна
- Ус мэт урсгаж
- Цас мэт цацах
- Цас ихэдвэл зуд болно
- Цанх ихэдвэл полог болно
- Цас уулыг дарна
- Нас хүнийг дарна
- Цас хайлах
- Цааз хазайхгүй
- Цахиурын чинээн үүлнээс
- Цас мөндөр асгана