биеэр төгсгөх нөхцөл

Wiktionary-с

Тодорхойлолт[засварлах]

Үйл үндсэнд залгаж өгүүлэгч этгээд тухайн үйлийн хэлзүйн нэг, хоёр, гуравдугаар биеийн аль нэгээр гүйцэтгүүлэхийн тулд захиран тушаах, шаардах,сануулах, хүсэх, гуйх зэрэг баймж утга илтгэнэ. я(е,ё), сугай(сүгэй), тэг(0), аач(ээч ,ооч ,өөч), гтун(гтүн), уузай(үүзэй), тугай(түгэй), аасай(ээсэй ,оосой ,өөсэй) зэрэг нөхцөл нь биеэр төгсгөх нөхцөл болно.

Ангилал[засварлах]

    1. Нэгдүгээр бие- я(е, ё),  сугай(сүгэй)
    2. Хоёрдугаар бие- тэг(0) аарай(ээрэй, оорой, өөрэй), аач(ээч, ооч, өөч,) гтун(гтүн,) уузай(үүзэй)
    3. Гуравдугаар бие- г, тугай(түгэй), аасай(ээсэй, оосой, өөсэй)

Нөхцөлийн утга[засварлах]

Шийдэн хүсэх[засварлах]

Шийдэн хүсэх я(е, ё) нөхцөл нь тухайн үйл хөдлөлийг өгүүлэгч этгээд өөрөөр (болон сонсогчийг оролцуулан) гүйцэтгэхээр шийдэн уриалсан баймж утга илтгэнэ.

       Жишээ өгүүлбэр:
         1. Би хүний хийдгийг хийж, сурдгийг сурья л гэж шийдсэн.
         2. Чадах эсэхээ туршаад үзье.
         3. Хэдүүлээ нийлээд хийчихье.

Даалган захирах[засварлах]

Даалган захирах -сугай (сүгэй) нөхцөл нь тухайн үйл хөдлөлийг өгүүлэгч этгээд даалган шийдсэн баймж илтгэнэ. Орчин цагийн монгол хэлэнд сугай (сүгэй) нөхцөл нь тогтоол, зарлиг, тушаал зэрэг албан бичгийн найруулгад тохиолдоно.

       Жишээ өгүүлбэр
         1. Үүнийг би олон хоног эргэцүүлэн бодсоны эцэст зориг гарган хиясүгэй гэж шийдлээ.

Ном зүй[засварлах]

[1]

  1. Ц.Өнөрбаян'Орчин цагийн монгол хэлний үг зүй'Уб 2004