Төлөөний үг

Тодорхойлолт

Бодит ертөнцийн хүн амьтан, юмс үзэгдэл тэдгээрийн шинж чанар тоо ширхэг, орон цаг, үйл байдлыг шууд нэрлэхгүй төлөөлөн заах, асуун лавлах утгатай би, чи, та, энэ, тэр, ийм, тийм, эд, тэд, энд, тэнд, өдийд, төдийд, ингэ, тэг, хэн, юу, аль, ямар, хэд, хэчнээн, хэзээ, хаана, хэрхэн, яаж зэрэг үгсийг төлөөний үгс гэнэ. Төлөөний үгс бүх бодит үгсийг төлөөлнө. Төлөөний үгс нь өгүүлбэрийн хам бүтцээс салангид байхдаа маш ерөнхий утгатай байдаг.

Ангилал

1. Биеийн төлөөний үг
2. Заах төлөөний үг
3. Асуух төлөөний үг
4. Тодорхойгүй төлөөний үг
5. Ялгах төлөөний үг
6. Өөрийн төлөөний үг

Онцлог

1. Хам бүтцээс салангид байхдаа маш ерөнхий утгатай
2. Аль ч хэлний төлөөний үгсийн авианы бүтэц болон дотоод тогтолцоо нь хэлний хөгжлийн явцад бага хувьсдаг
3. Төлөөний үгс нь язгуур үндсийн олон хувилбартай.
4. Төлөөний үгс нь маш ерөнхий утгатай уᠱир бүрэлдэхүүнээрээ цөөн
5. Төлөөний үгс нь бүх бодот үгсийг төлөөлдөг усраас тэдгээр үгсэд байдаг хэлзүйн айтай бөгөөл нэр үйлийн бүх нөхцөлөөр хувилна.
6. Өгүүлбэрт ямар ч гишүүн болно.
7. Бие даасан үгсийг төлөөлөхөөс гадна өгүүлбэр, цогцолборуудыг холбох үгийн үүрэг гүйцэтгэх болон төлөөний үгийн үүргээ алдаж холбох үг болох нь түгээмэл байдаг.
8. Монгол хэлний бүх бие даасан үгсийг утга зориулалтаар нь нэрлэсэн үг, заах үг, асуух үг гэж ангилж болно.
9. Төлөөний үгс нь зарим нь хүний биеийг төлөөлөх зарим нь хүн юмс үзэгдлийг орлон заах, нэг хэсэг нь хүн, юмс үзэгдлийг асууж лавлах зэрэг ялгаатай байдаг учраас дотор нь биеийн төлөөний үг, асуух төлөөний үг, заах төлөөний үг тодорхойгүй төлөөний үг, ялгах төлөөниий үг, өөрийн төлөөний үг гэж ангилдаг